گام دوم: گياه، مصالح منظر يا سازنده فضا؟
در دهه هاي پس از جنگ دوم جهاني علاقه به گسترش و بهبود كيفيت منظر اطراف افزايش يافت كه اين امر فرصت هاي بسياري براي طراحان كاشت به وجود آورد كه اين امر خود معلول تغيير نگرش بشر نسبت به جهان طبيعت و پيش آمدن دغدغه هاي زيست محيطي بود. با توجه به اينكه هدف از سلسله مباحث گياه شناسي پرداختن به اين ريشه ها و علت ها نيست، پيرو مباحث پيشين به نقش گياهان در طراحي معماري منظر پرداخته مي شود.
هر چند گياهان به عنوان عضو جدايي ناپذير معماري منظر در اذهان نقش بسته اند اما معماري منظر در تمامي موارد الزاماً وابسته به گياه نيست و نمونه هاي برجسته اي از آن در نقاط مختلف دنيا در زمان هاي مختلف وجود دارد؛ براي نمونه مي توان به باغ هاي خشك ژاپني اشاره كرد و از نمونه هاي بومي آن باغ – فرش هاي خشك ايران در مناطق كم آب نام برد.
با اين همه نمي توان از اهميت نقش گياهان در معماري منظر چشم پوشي كرد. «گياهان مهمترين متغير محيطي هستند كه در ذهن بيننده تصوير ايجاد مي كنند. حتي در آشفته ترين مكان ها نيز يك زمينه ي گياهي وجود دارد كه بر درك اثر مي گذارد.» (ل. ماتلاك، 1379 : 174) اين ادراك جنبه هاي گوناگون حسي و عقلي را در بر مي گيرد. «درك حسي مكان تا حد بسيار زيادي به شكل بصري صورت مي گيرد. همچنين در بسياري مواقع گياهان بهتر از هر ماده ي ديگري مورد استفاده ي طراح سايت مي توانند ويژگي هاي بصري مكاني را تعيين كنند. (همان)
در بسياري منابع گياهان را به عنوان مصالح معماري منظر معرفي مي كنند، در صورتي كه اين ديدگاه در بر گيرنده ي جنبه هاي مختلف گياهان نمي باشد. گياه به عنوان سازنده ي مكان در آفرينش اثر حضوري فعال دارد. سازنده اي كه جاري بودن زمان بر آن كاملاً محسوس است؛ رشد مي كند، گل مي دهد، برگ مي ريزد، ميوه مي دهد، پير و فرتوت مي شود و در نهايت مي ميرد.
گياهان در معماري منظر از دو ديدگاه قابل بررسي اند:
- ارزش هاي كاركردي
- ارزش هاي زيباشناختي
انسان از ابتداي خلقت تا به امروز، خودآگاه يا ناخودآگاه، با هر دوي اينها سر و كار داشته است. آنچه ارزش هاي كاركردي را مطرح مي كرده است، نيازهاي مادي بشر و آنچه ارزش هاي زيباشناختي را پيش مي كشيده است، نيازهاي روحي و معنوي او و آن واكنش ذاتي انسان به گياه بوده است.
ارزش هاي كاركردي گياهان به دو دسته قابل تقسيم است:
1- استفاده هاي فني – مهندسي
2- استفاده هاي اقليمي
منابع:
ل. ماتلاك، جان. 1379.آشنايي با طراحي محيط و منظر. جلد نخست. مترجم: معاونت آموزش و پژوهش سازمان پارك ها و فضاي سبز شهر تهران. ناشر: سازمان پارك ها و فضاي سبز شهر تهران.
سلسله مباحث گياهان در معماري منظر - قسمت دوم (52.2 KB)
تعداد دانلود: 17
زمان آخرین دانلود: شنبه, 17 فوریه 2018
------------------------------------------------------------------------------------------