بابر: “سه چیز ما را در هندوستان متوقف کرد؛ گرما، بادهای تند و خشن، گرد و غبار. به علت مشکل کمبود آب در هندوستان، این به ذهنم رسید که برای اقامت، آب را به سطح زمین آورده و به جریان درآورم و نیز زمین را به شیوه ای منظم و متقارن آماده کنم.”
بابر اولین موسس و بنیانگذار معماری و باغ سازی گورکانی است. وی به باغ بیشتر از آنکه به عنوان یک انعکاس انسان ساخت از تصویر قرآنی بهشت علاقه مند باشد، به عنوان یک منظر زیبا و محیطی برای خوشی و لذت علاقه مند بود. او خیلی زود دریافت که دشت های گرم، غیرجذاب و نامنظم هند، برای باغ های میوه و تاکستان هایی که او در کابل و سمرقند به آنها عادت کرده بود، نامناسب هستند. در نتیجه، شروع به طراحی باغی کرد که معرف ویژگی باغ های هندی می باشد.
ایده های باغ سازی گورکانیان
– باغ ها از باغ های ایرانی و تیموری سرچشمه گرفته اند.
– در راستای یک خط و آکس مستقیم و تاکید بر دو محور تقارن
– محصور درون دیوارها با کنگره های لبه دار و برج هایی در گوشه ها
– نقش مهم آب در باغ سازی به شکل انواع حوض ها، فواره ها و نهرها به عنوان عنصر اصلی
– استفاده از طرح چهار باغ از زمان بابر
– استفاده از انواع سیستم های آبیاری (چاه، دریاچه و نهر)
– ایجاد فرم های مجزا و مشخص توسط پوشش گیاهی و سایه اندازی آنها
– توجه به جنبه های اعتقادی و مقدس جهت انتخاب نوع گیاه
– استفاده از گلها جهت تاکید بر محور باغ
– استفاده از گیاهان مثمر، سایه انداز و مهم از نظر خواص دارویی و درمانی
– قراردادن حوض بزرگ در محل تلاقی محورها به همراه کلاه فرنگی در وسط آن.
– ارتباط فضاهای بیرونی و درونی توسط آب.
– رعایت سلسله مراتب و تقارن (.مرکزی و محوری.) در طراحی.
– استفاده از شکل های مکعب، هشت گوش و مستطیل.
– استفاده از مرمر سفید با زمینه ای از سنگ قرمز.
– استفاده از درختان مثمر مثل لیمو، به، زردآلو، گیلاس قرمز، انگور، هلو و تمشک، گلابی، خربزه، تمبر هندی.
– استفاده ازگلها به عنوان مثال، خطی فرنگی، شب بوی زرد، آلاله ها، سنبل و یاسمن، سوسن، نرگس، نیلوفر، یاس کبود، گل رز به خوبی دیده می شود.
– ایجاد سایه توسط خیمه ها، سایبان ها و یا گلها، درختان چنار و سرو.
– تراس بندی باغ ها.
– استفاده از اعداد و اشکال مقدس مانند 8، 7، 12.
معرفي تاج محل:
ساخت: به سال 1040ه.ق. تا 1057 ه.ق.
معمار: استاد عیسی و یا ملا مرشد شیرازی
تاریخچه باغ
ممتاز محل 21 ساله بود که همسر مورد دلخواه شاه جهان شد و در هنگام تولد فرزندش، مرد. شاه به دلیل شدت علاقه به همسرش تصمیم گرفت که مقبره ای را به خاطر او بسازد. تاج محل به مدت 17سال و با 20000 کارگر و بنّا و سنگ تراش با استفاده از سنگ مرمر سفید، ماسه سنگ و سنگ های قیمتی آورده شده از مکان های دور ساخته شد.
معرفی پلان
این باغ دارای شکلی مستطیلی می باشد که در راستای محور شمالی- جنوبی در کناره رودخانه جمنا قرار گرفته است. ابعاد باغ 579 متر طول و 304 متر عرض دارد.
این باغ در سه بخش مجزا شده است:
- محدوده ورودی باغ
- باغ مرکزی
- صفه ای به ارتفاع 7/6 متر که مزار روی آن قرار گرفته.
عناصر تشکیل دهنده باغ تاج محل
دروازه ورودی باغ
در این باغ دو نوع دروازه ورودی وجود دارد:
– ورودی از سمت رودخانه، خاص شاه جهان و نزدیکانش که از قلعه با قایق به طرف آرامگاه حرکت می کردند.
– مجموعه ورودی در جنوب مجموعه که به شکل دروازه برای بازدیدکنندگان طراحی شده است.
– عرض دروازه 45 متر و ارتفاع آن 30 متر می باشد.
– ساخته شده با سنگ سرخ با قوس بلندی در وسط با برج های هشت ضلعی در دو طرف بنا.
باغ مرکزی
– شکل باغ مربع کامل به ابعاد 304 در 304
– باغ، توسط نهرهای آب به 4 بخش تقسیم شده است.
– قرارگیری نهری پهن در راستای آکس اصلی باغ – مسیر سنگفرش در کنار نهر– ردیف درختان سرو باریک و به رنگ سبز تیره – وجود فواره های ردیفی باعث ایجاد پرسپکتیو بسیار قوی به سمت مقبره شده است.
– این باغ از سه طرف محصور بوده و از سمت چهارم به رودخانه باز است.
– وجود حوض مرمرین برجسته در میان آکس اصلی باغ که مزار در داخل آن انعکاس پیدا کرده.
صفّه و مزار
– مزار بر روی دو سکو (صفه) به ارتفاع 7/6 متر قرار گرفته است.
– سکوی مربع شکل اول 9216 متر مربع می باشد.
– آکس اصلی باغ در راستای ساختمان مزار قرار گرفته است.
– در سمت غرب ساختمان مزار، مسجد و در شرق آن مهمانپذیر قرار گرفته است.
معرفي باغ شاليمار لاهور
تاریخچه باغ
شالیمار لاهور در هفت کیلومتری مرکز شهر لاهور، کنار جاده ای که از لاهور بزرگ به مشرق می رود، قرار گرفته است .ساختمان آن توسط علیمرادخان حاکم قندهار و از اعیان ایرانی احداث گردیده است. او به دلیل قابل بودن در امر مهندسی و حفر چاه و قنات به فرمان شاه مامور حفر ترعه هایی شد تا از رودخانه راوی به باغ های شاهی آب برساند. اما پیش از اتمام کار به کابل منتقل شد و ترعه و ساختمان در سالهای (1641 م) یا (1051 ه. ق. ) کامل گردید و شاه جهان از آن دیدن کرد.
معرفی پلان
این باغ دارای شکلی متوازی الاضلاع کشیده و یا مستطیل مورب می باشد که با دیواره های بلند آجری احاطه شده است. ابعاد باغ 658 متر از شمال به جنوب و 258 متر از شرق به غرب را شامل می گردد .
این باغ در سه سطح از جنوب به شمال طبقه بندی شده که هر یک از سطوح 4-5 متر با سطح دیگر اختلاف دارد. این سه سطح به زبان اردو نامیده می شود.
- تراس بالایی: فرح بخش به معنی لذت و خوشی
- تراس میانی: فیض بخش به معنی خوبی، بخشندگی و بخشش
- تراس پایینی: حیاتبخش به معنی زندگی، حیات.
عناصر تشکیل دهنده باغ شالیمار
نهر شاهی – برای آبیاری باغ
باغ توسط نهری به نام نهرشاهانه که بعدها به نام خندان نامیده شده آبیاری می شود. آبش از راج پوت و از فاصله ای حدود 161کیلومتر آورده می شد. این نهر، باغ را قطع کرده و در میان یک حوض مرمرین بزرگی که در تراس میانی باغ قراردارد، می ریزد .
410 فواره
درحوض مرکزی و نهرهای آب متصل به آن410 فواره وجود دارد. این فواره ها باعث خنک کردن محیط می شوند و لطافت هوا را در طول گرمای تابستان، کاهش می دهد .- فواره ها در تراز بالای 105 فواره – در تراز میانی 152 فواره – در تراز پایینی 153 فواره.
ساختمان های باغ شامل:
– کوشک
– نقارخانه و ساختمان هایش
– حمام های سلطنتی و شاهی
– اتاق های خواب
– ایوان و یا سالن های مجلل و اعیان
– آرامگاه یا مکان های سکون
– فضاهای خوابی برای همسران امپراطور( حرمسرا )
– تالارهای تابستانه که توسط فواره های باغ تلطیفشده
– دیوان های عمومی و خصوصی یا سالن های ویژه و عادی برای ملاقات های رسمی.
– دو دروازه و مناره درگوشه های آن در باغ.
درختان باغ شامل:
– انواع درختان مثمر مانند سیب، بادام، زرد آلو، گیلاس قرمز، انبه، توت سفید، گوجه، هلو و پرتقال های ترش و شیرین.
– انواع درختان سایه انداز مانند: افرا و چنار و درخت تبریزی
– درختچه ها و نهال هایی از قبرس.
– انواع گل های نرگس، زنبق، گل رز و یاسمن.
"دانلود فایل های پیوست مطلب"
-----------------------------------------------------------------------------------------
بررسی باغ سازی اسلامی هند - مقایسه و تحلیل دو باغ تاج محل اگرا و شالیمار لاهور - قسمت اول (807.4 KB)
تعداد دانلود: 20
زمان آخرین دانلود: چهارشنبه, 6 ژوئن 2018
------------------------------------------------------------------------------------------