برنامه درسی دوره کارشناسی ارشد معماری منظر در سیصد و پنجاه و دومین جلسه مورخ 76/10/07 در گروه هنر شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مورد تصویب قرار گرفت و دانشگاه شهید بهشتی برای اولین بار در ایران در سال 1379 این رشته را به عنوان یک رشته تخصصی با پایه مهندسی معماری پایه گذاری کرد. در سال های بعد، دانشگاه های تهران و تربیت مدرس اقدام به پذیرش دانشجو در این رشته نمودند. (در دانشگاه تربیت مدرس، کارشناسی ارشد معماری با گرایش منظر ارائه می شود.)
در پیشگفتار جزوه مصوب شورای عالی برنامه ریزی، لزوم آموزش و جایگاه این رشته در نظام تحصیلات تکمیلی کشور این گونه عنوان شده است:
« بررسی سوابق تاریخی ایران و سیر تحول فرهنگ و تمدن در این سرزمین در دوران قبل از اسلام و پس از آن نمایانگر حرکت ها و جنبش های عمیق اجتماعی و فرهنگی است. ایران دارای سابقه و قدمت زیاد در ارتباط با فرهنگ شهرنشینی و ساخت و ساز محیط و محوطه های زیستی است و در این زمینه دارای عالی ترین تکنیک ها و روش های ابداعی و ابتکاری با سابقه چند هزار ساله است. فرهنگ و تمدن اسلام که با نشأت از فرهنگ و تمدن سنت های ایرانی در دوران اسلام، شکوفایی و رونق خاصی یافته، آثار بدیع و زیبایی در تاریخ تحولات زیستگاهی و محوطه سازی ها و آرایش محیط با مناطقی غنی در عرصه این سرزمین بر چای گذاشته است. این تحولات کشورهای مختلف جهان را متأثر ساخته و در آسیا، آفریقا و اروپا موجب جنبش ها و دگرگونی های بسیاری در ساختار اجتماعی و فرهنگی آنها گردیده است.
با توجه به موقعیت ایران اسلامی در جهان، آنچه ضرورت دارد پی ریزی و ساخت زیربنایی مناسب برای تسلط بر شرایط محیط و شکل گیری و ساخت و تحول آن در قالب نیازهای زیربنایی و ویژگی های فرهنگی و طبیعی محیط ماست که نیاز به نوعی استقرار و تمرکز و مطالعه خاص دارد. پایه گذاری زمینه این تخصص ها در دانشگاه به منزله ایجاد پایگاهی جهت شکل گیری و رشد و توسعه این زمینه هاست.
زمینه تخصص معماری منظر و محیط با تکیه بر ابعاد طراحی در قالب محیط های وابسته و پیوسته به محیط های زیستی انسان در درون شهر و فضای معماری و حومه شهرها با دو گرایش برنامه ریزی و طراحی پیشنهاد می گردد که در این زمینه مجموعه معماری منظر به عنوان گرایش اول و برنامه ریزی منظر و محیط به عنوان گرایش دوم در تداوم آن به تدریج می تواند شکل بگیرد.»
برای آشنایی علاقمندان با دروسی که در این دوره ارائه می گردد، سرفصل دروس سه دانشگاه در زیر آمده است.
برنامه درسی دوره کارشناسی ارشد معماری منظر دانشگاه شهید بهشتی
نیمسال اول
نوع درس / تعداد واحد (عملی – کل ) / نام درس
جبرانی / 0-2 / بستر شناسی و مهندسی
جبرانی / 2-2 / بیان تصویری در معماری منظر
جبرانی / 0-2 / بوم شناسی گیاهی
جبرانی / 1-2 / کاربرد نقشه و نقشه برداری در معماری منظر
جبرانی / 1-2 / کاربرد کامپیوتر در معماری منظر
جبرانی / 0-2 / زبان تخصصی
نیمسال دوم
جبرانی / 0-2 / کاربرد نظام های ژئومورفولوژی
جبرانی / 0-2 / قابلیت های طبیعی فلات ایران
تخصصی / 0-2 / روانشناسی محیط
الزامی / 3-4 / طراحی منظر و محیط (1)
الزامی / 0-2 / گیاهشناسی کاربردی
نیمسال سوم
الزامی / 0-2 / مبانی نظری معماری منظر
الزامی / 0-2 / تاریخ معماری منظر
الزامی / 3-4 / طراحی منظر و محیط (2)
اختیاری / 0-2 / باغسازی ایرانی
نیمسال چهارم
الزامی / 0-2 / قوانین محیط و نظام های طبیعی پویا
الزامی / 3-4 / طراحی منظر و محیط (3)
الزامی / 2-3 / ساختار منظر و محیط
پروژه / 5-5 / پایان نامه
نیمسال پنجم
پروژه / 5-5 / پایان نامه
برنامه درسی دوره کارشناسی ارشد معماری منظر دانشگاه تهران
فهرست و مشخصات دروس پيش نياز
كد درس / نام درس / تعداد واحد
B10 / نقاشي و منظره پردازي / 2
D20 / جزييات اجرايي محوطه / 2
E10 / روش تحقيق در علوم محيطي / 2
E20 / شناخت فضاهاي تفرجگاهي / 2
فهرست و مشخصات دروس اصلي
A11 / مباني نظري معماري منظر / 2
A12 / تاريخ هنر باغسازي در ايران و جهان / 2
A23 / آشنايي با منظر معاصر / 2
B21 / منظره پردازي در هنر ايران و جهان / 2
C11 / گياهشناسي كاربردي / 2
D21 / کاربرد GIS در برنامه ريزی منظر / 2
D32 / طراحي فني / 2
E31 / آشنایی با منظر شهري / 2
F11 / شناخت و بيان منظر / 1
F12 / معماري منظر 1 / 3
F23 / اسكيس / 1
F24 / معماري منظر 2 / 3
F35 / معماري منظر 3 / 3
G41 / پايان نامه / 5
برنامه درسی دوره کارشناسی ارشد معماری با گرایش منظر دانشگاه تربیت مدرس
نیمسال اول
نوع درس / تعداد واحد / نام درس
اجباری / 2 / حکمت هنر اسلامی
اجباری / 2 / سیر اندیشه های معماری
اجباری / 2 / تاریخ و مبانی نظری معماری منظر
جبرانی / 2 / بیان تصویری در معماری منظر
جبرانی / 2 / بوم شناسی گیاهی
نیمسال دوم
اجباری / 2 / روش تحقیق معماری
اجباری / 4 / طرح معماری 1
اجباری / 2 / ساختار منظر و محیط
اجباری / 2 / گیاهشناسی کاربردی
اجباری / 2 / نظریه ها و روش های طراحی
نیمسال سوم
اجباری / 2 / روان شناسی محیط
اجباری / 2 / طرح معماری 3 (فنی)
اجباری / 2 / پایان نامه (حداقل)
اجباری / 4 / طرح معماری 2
نیمسال چهارم
اجباری / 6 / پایان نامه