آکادمی علوم کالیفرنیا ،طرح جدید رنزو پیانو درپارک golden gate ، با مشهور ترین بام سبز دنیا پوشده شده است. این مطمئناً مدرن ترین بام سبز است که هیاهوی زیادی در میان منتقدان ایجاد کرده است. یکی از دیدنی ترین مکان ها با توپوگرافی منحنی است که نگاه همه را به سمت خود می کشاند و به قدری زیباست که در ماه آوریل زمانی که گیاهان سبز شده اند، نقطه چین هایی از شکوفه ها و پرواز پرندگان اینجا را تبدیل به تکه ای از طبیعت کرده که کاملاً با محیط اطراف خود سازگار شده و یاد آور فیلم ” سفر به ستاره ” می باشد.
با همه شهرت و تصویرهای بسیار خوب و گیج کننده این بام مواج، با آشکار نکردن آنچه در طی ساختن این بام گذشت، ظاهراً فضای با شکوه و بی زحمتی به نظر می آید. دشواری آن تنها بالا بردن تکه ای از پارک Golden gate نبود، بلکه لغزش آکادمی علوم زیر آن هم بود که نگهداری آن در معماری کاری طاقت فرسا و بی وقفه است.
البته طراحی آن نیز شاهکار کوچکی نبوده است. پروژه در سال 1999 آغاز شد، یعنی حدود یک دهه بعد از ساخت آکادمی اصلی با 12 ساختمان در هم برهم که در طول 85 سال ساخته شده اند که در زلزله لوما پیرتا به شدت تخریب شدند. ( مجموعه در سال 2004 ویران شد.) هیئت مدیره آکادمی به 6 معمار پیشنهاد ساختمان جدید را کردند. طرح رنزو پیانو طرحی خیال انگیز که خط های نازک و مواج و منظره ساختمان عمیقاً به محیط اطراف آن متصل می شود برای ساخت انتخاب شد.
روی بام یک سری اتفاق افتاده : گیاهان بومی تمام سطح توپوگرافی راکه نمایانگر هفت تپه سانفرانسیسکو است پوشانده ، پانل های خورشیدی که وسیله ای برای دریافت نور طبیعی و هوای تازه برای ساختمان زیرین است و بالکن برای تماشای بام از نزدیک.
بام با گنبدهایش نشان دهنده هفت تپه ای ست که شهر روی آن قرار دارد و فضای نمایشگاهی زیر آن بازتابی ساختاری از خود طرح است. چگونه لایه های بام سبز در حالی که دانه هایی میان آن رشد می کنند روی هم نصب شده و در جای خود قرار می گیرند؟
در این برش های کم عمق 6 اینچی( در مقابل باغ-بام های پیچیده با خاک عمیق که می توانند درخت ها و بوته ها را در خود نگه دارند) قلمه های بادوام و مقاوم از گیاهان جوان در محیط کشت مناسب برای رویش کاشته شده اند.
همانطوری که این ها رشد می کنند و ریشه هایشان توسعه پیدا می کند، گیاهان به هم بافته می شوند تا به پایداری ساختاری و عملکرد آبیاری خود کمک کنند. در بعضی مواقع، مانند زمانی که بادهای شدید می وزد ، حصیر و سیریش باغبانی به باقی ماندن و رشد گیاه در جای خود کمک می کنند.
دریچه های روی تپه ها و روی آتریوم اتوماتیک بر طبق برنامه زمانبندی پیچیده آبیاری باز می شوند.
تاکید بر شفافیت در نمای ساختمان
پایداری این گنبد ها و زهکشی بام های سبز بسیار مشکل بود : معماران منظر نگران بودند که آب زیادی پایین شیب جمع شود. یکی دیگر از موضوعات پیچیده، مسئله یکپارچگی غشا ضد آب بود که توسط جان لومیز ،مدیر گروه SWA ساسالیتو ، مطرح شد وی اجازه خرید هیچ گونه اتصال توسط سوزن،زنجیر و میخ و گوه را برای نصب بالای غشا صادر نکرد.
یک رویکرد توسعه یافته توسط SWA ویژگی جدا کردن زهکش ها در دایره های متحدالمرکز بود که به دلیل عدم زیبایی شناسی با مخالفت رنزو پیانو مواجه شد .بنابراین SWA شبکه باریک خطی از گابیون پر شده از سنگ سیاه بازالت به مساحت 24 فوت مربع درست کرد تا آب باران یا زمانی که آبیاری توسط سیستم زه کشی انجام می شود، محیط کشت و صفحه های زه کشی و صافی پارچه ای را در جای خودش محکم نگه دارد. تقاطع ها و سطوح شیب دار با میله های تقویت کننده و کابل های معلق فلزی پوشیده شده با پلی استر که در نگهداشتن کانتینر های روی کشتی استفاده می شوند، کمک می کند تا سازه در جای خود محکم نگه داشته شود. گابیون ها در امتداد سطوح صاف بام و گنبد ها کشیده شده و مسیری برای عبور خدمه نگهداری بام و پژوهشگران شده است.
راست: شبکه ای از گابیون ها محکم شده سر تقاطع ها که به زهکشی ونگهداری نصب سر جای خودش کمک کرده.
چپ: عایق بندی روی پوسته که طراحی را بسیار چالش انگیز کرده .
کابل ترکیبی که مقاومت اضافی ایجاد می کند.
جزئیات طراحی ؛راست: صافی های پارچه ای برای کنار هم نگهداشتن ذرات و جلوگیری از رویش خارج از تخته های زهکشیچپ: لایه نگهدارنده گیاهان رشده یافته و جعبه های تجزیه پذیر محیط کشت
جعبه های مدولار روش پایداری است که از آنها به عنوان وسیله ای برای نصب گیاهان روی گنبد استفاده می شود، ولی شبکه پلاستیکی سیاه رنگ نشان می دهد که کاربرد اکثر بام های سبز کاملاً متفاوت با این پروژه است. شرکت پائول کپهات اکولوژیست، پالت گیاهی بومی برای بام ساخت و گروهی از پژوهشگران مدول تجزیه پذیر بام سبز را تولید کردند.
این جعبه ای 17 اینچی از فیبر نارگیل ساخته شده که آشغال های به جا مانده از کشت نارگیل در فیلیپین می باشد و با چسب طبیعی به هم چسبانده شده اند. این جعبه ها 3 اینچ از محیط کشت رو در بر می گیرند که بستر مناسبی است برای گیاهان که از طریق ریشه توسط نوعی قارچ تغذیه می شوند،و این محیط کشت روی 3 اینچ گابیون گسترده شده اند.
گیاهان قبل از انتقال به بام، در 50000 جعبه در شرکت کپهات کشت شده، شبکه کم عمق از گابیون ها برای نگهداری محیط کشت و جعبه ها در شیب تند 60 درجه قرار داده شد و پس از آماده سازی به بام انتقال یافت. با توجه به خاصیت مهم تجزیه پذیری مدول ها، آن ها تا قبل از قرار گیری بر روی بام مطابق با برنامه زمانبندی پروژه نمی شکنند. در طول زمان بازدید خط دور مدول ها کاملاً مشخص بود که در حال شکسته شدن می باشد. لومیزمی گوید در واقع چندین ماه بعد از نصب ، یک سوراخ کوچک لازم است تا چند جعبه برای ترمیم برداشته شوند. حالا دیگرکف جعبه تقریبا پیدا نیست و گیاهان شش اینچ رشد کرده اند!
منبع:
- McIntyre,Linda,“High- Maintenance Superstar”,Landscape Architecture,The magazine of the
- پایگاه اینترنتی انجمن معماران منظر آمریکا ASLA
- American society of landscape architects,August,2009,p 64 – 70