نگارش پیش‌رو بخشی از مطالعات مربوط به طرح 3 معماری منظر به راهنمایی مهندس شیبانی در بهار 1387 است. همچنین می‌بایست از خانم بهارلو که در به ثمر رساندن این پروژه همراه اینجانب بوده‌اند، نام برده، زحماتشان را سپاس گویم.
نخست: ماهیت منظر فرهنگی
منظر: بخشی از محیط است که ما در آن ساکن بوده و به واسطه ادراکاتمان آنرا درک می کنیم و گریزی از آن نیست. (بل ،سایمون منظر،الگو ادراک فرایند ص 91 )
تصویر 1: منظر و فرهنگ
منظر فرهنگی: مناظر فرهنگی میراث و دارایی‌های فرهنگی هستند که بیانگر تعاملات طبیعت و انسان‌اند. این مناظر گویای تکامل تدریجی اجتماع انسانی و سکونت‌گاه او در طول زمان هستند و این تکامل تدریجی متاثر از محدودیت‌های فیزیکی و یا فرصت‌های طبیعی محیط‌زیست همچنین اجبارهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی درون و بیرون خود بوده‌اند.
فرهنگ: هر آنچه وابسته به باورهای روزمره گروهی از مردم و رفتارهای آن ها باشد.
درتعریفی دیگر منظر فرهنگی به فضاهای روستایی و شهری گفته می‌شود که مردم در طول زمان در آن مکان سکنی گزیده و آن را متحول ساخته‌اند. این فضاها شامل اجزا فرهنگی و طبیعی متداول، روزمره و آشنای منظر هستند.
دسته بندی مناظر فرهنگی از دیدگاه سازمان میراث جهانی:
- مناظر طراحی شده (landscape Designed): این گونه مناظر به گونه‌ای هدفدار، بر اساس یک دیدگاه مشخص و یا برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده، توسط انسان آفریده شده‌اند. از نمونه‌های ایرانی آن می‌توان به مجموعه پاسارگاد، باغ‌های ایرانی و آبشارهای شوشتر اشاره کرد.
- مناظر ارگانیک (Evolved landscape): این‌گونه مناظر، مناظری هستند که به گونه‌ای ارگانیک تحول یافته‌اند. چنین مناظری از یک موضوع ابتدایی اجتماعی، اقتصادی و یا مذهبی ریشه گرفته و فرم کنونی خود را در پیوند با محیط طبیعی و در واکنش به آن به دست آورده‌اند.
- مناظر تداعی کننده (Associated Landscape): شامل مناظری است در ارتباط با مولفه‌های مذهبی، فرهنگی و طبیعی یک قوم.
تصویر 2: آبشار های شوشتر به عنوان منظری طراحی شده.
لایه های منظر فرهنگی:
- عوارض و عوامل طبیعی
- ویژگی مهم مناظر فرهنگی کیفیت چند لایه بودن آنهاست و مفاهیم بسیاری را به منظور مدیریت صحیح منظر ارائه می دهد.اجزای فیزیکی برجای مانده از دوره های تاریخی فعالیت های انسانی و تغییرا ت و اصلاحات او بر روی عوارض طبیعی و الگوهای ایجاد شده بر منظر در گذر زمان
تصویر 3: شالی کاری های شمال به عنوان منظری تداعی‌کننده.
رابطه بین منظر فرهنگی و عوارض مربوط به آن:
در دریافت مکانی منظری فرهنگی، آنچه برتری می یابد توجه به چگونگی ارتباط بین عوارض خواهد بود. معنی و اهمیت منظر فرهنگی تا حدود زیادی از روابط میان منظر و عوامل و اجزا درون آن منظر نشات می‌گیرد همچنان که از روابط مابین خود اجزا نیز تاثیر می‌پذیرد. بنابراین معنای یک منظر و اهمیت آن می‌تواند در صورت جابه‌جایی یکی از اجزای مهم آن و یا ناپدید شدن یکی از شواهد مربوط به عوارض آن، از بین برود و نابود گردد.
اجزای مناظر فرهنگی (فیزیکی و غیر مادی):
The united States National Park Service، یازده ویژگی را برمی‌شمرد که می‌توان برای خواندن و تفسیر نیروهای طبیعی و فرهنگی شکل‌دهنده منظر به‌کار برد. چهار مورد اول با عنوان فرایندهای شکل‌دهنده منظر توصیف شده که در این فرایند نقش ابزاری در شکل‌دهی زمین خواهند داشت.
تقسیم منظر فرهنگی به اجزاء آن در مراحل آنالیز، ارزیابی و مدیریت، ارزشمند و مفید خواهد بود. همه انواع این اجزا و یا ویژگی‌های منظر در هر موقعیتی کاربرد نداشته بلکه سازگاری درخور آن‌ها با نیازهای منظر موردِ طراحی، موقعیت و مقیاس مطالعه، لازم و ضروری است.
مقیاس منظر فرهنگی(تعیین مرزها و حدود):
مقیاس، عامل تاثیر گذار قابل ملاحظه‌ای در مطالعه، ارزیابی و مدیریت منظر فرهنگی است. همین‌طور که گفته شد منظر فرهنگی واجد مدیریتی جامع و گسترده‌ای است. بنابراین توجه همزمان به مقیاس کلان منظر و عوارض خرد آن به منظور تحلیل جامع منظر فرهنگی، ارزیابی و مدیریت، مورد نیاز است.
"دانلود فایل های پیوست مطلب"
-----------------------------------------------------------------------------------------
نقش معمار منظر در منظر فرهنگی - قسمت اول (252.8 KB)
تعداد دانلود: 11
زمان آخرین دانلود: یکشنبه, 12 نوامبر 2017
------------------------------------------------------------------------------------------