چكيده
رشد روزافزون شهرها در دهه هاي اخير باعث ايجاد كلانشهرهايي در اقصي نقاط جهان شده است. با توجه به جمعيت ميليوني اين شهرها و توقعات ساكنين آنها از فضاي باز شهري، شاهد تحولي در عرصهْ منظر شهري هستيم. نگاهي كه ديگر مبتني بر اصول و نهضت هاي گذشته نيست و نگرشي جديد به فضاهاي باز شهري را دارد. يكي از نقاط عطف توجه، در اين ادبيات نوين، عناصر طبيعي شهرها و از جمله رودهاي شهري مي باشند. فصل اول اين رساله در بيان طرح موضوع است. در فصل دوم نقش و جايگاه رود به عنوان يك عنصر طبيعي، در منظر شهري و ادبيات فضاي باز شهري شفاف سازي شده است. در اين راستا ابتدا جايگاه آن در فضاهاي باز شهري تحليل شده و سپس نوع رويكرد به اين عنصر طبيعي در نهضت ها و مكاتب معاصر شهرسازي، اكولوژي و معماري منظر مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است. در فصل سوم، رود از ديدگاه علوم مورفولوژي، مهندسي آب و قوانين مرتبط با آن تحليل شده است. در فصل چهارم، به تجربيات بومي و بين المللي در ارتباط با برنامه ريزي و طراحي منظر رودها پرداخته و نقاط قوت و ضعف آنها بررسي شده است. در فصل پنجم رود دره كن در غالب بزرگترين رود شهري پهنه تهران به عنوان مطالعه موردي انتخاب و اصول برنامه ريزي منظرگرا با توجه به مطالعات نظري و پايه، ارائه شده است و پيشنهادات طراحي براي بخشي از رود دره كن مطرح شده است. نهايتا در فصل ششم، جمع بندي و پيشنهاداتي در راستاي مطالعات و برنامه‌ريزي به عمل آمده، تقديم شده است.
هدف اصلي اين تحقيق، تبيين نقش و جايگاه رود در فضاهاي باز شهري و تاثير آن در عرصه جديد منظر شهري مي‌باشد. هدف ديگر اين پژوهش، ارائه الگويي جهت برنامه ريزي كاربردي رودها در فضاي شهري مي‌باشد. مهم ترين نتايج اين تحقيق به شرح زير مي باشند:

 كليدواژه ‌ها: منظرشهري رود، شبكه سبز روان شهري، روددره كن، رودهاي شهري، فضاهاي باز شهري

 فهرست عناوين

عنوان صفحه
فصل اول:  كليات طرح موضوع 1
1-1   مقدمه 2
1-2    پيشينه موضوع 4
1-3    تعريف مسئله و اهميت آن 4
1-4    سئوالات تحقيق 6
1-5    اهداف تحقيق 6
1-6    روش تحقيق 7
1-7    روش تحليل 7
فصل دوم: كنگاشي در مفاهيم نظري 9
2-1    مقدمه 10
2-2    شناخت معماري منظر 11
2-2-1    تعاریف 11
2-2-1-1    منظر 11
2-2-1-2    چشم انداز 11
2-2-1-3    فرق منظر و چشم انداز 12
2-2-2    شناخت تاریخی منظر 12
2-2-3    شناخت نظری منظر 14
2-2-4    طراحی منظر 16
2-2-5    معماری منظر 17
2-2-5-1    حوزه هاي فعاليت رشته معماري منظر 18
2-2-5-2    اهداف رشته معماري منظر 13
2-2-6    جمع بندی 21
2-3    منظر شهری 22
2-3-1    سیمای شهر 22
2-3-2    مفهوم منظر شهری 23
2-3-3    مولفه های تاثيرگذار در منظر شهری 26
2-3-3-1    ابعاد عینی منظر 26
2-3-3-2    ابعاد ذهنی منظر 28
2-3-3-3    ابعاد ادراکی و خاطره ای منظر 29
2-3-4    زمینه های منظر شهري 31
2-3-4-1    بستر محیطی منظر 32
2-3-4-2    بستر فرهنگی منظر 32
2-3-4-3    بستر تاریخی منظر 34
2-3-5    جمع بندی 35
2-4    جايگاه رودها در فضاهای باز شهری 36
2-4-1    تعريف فضا هاي باز شهري 36
2-4-1-1    فضاهاي بالفعل و بالقوه شهري 40
2-4-1-2    فضاهاي باز عمومي و خصوصي 42
2-4-2    مقياس فضا هاي باز شهري 44
2-4-3    طبقه بندي فضاهاي باز شهري 44
2-4-4    ارزش و اهمیت فضاهای باز شهری 46
2-4-5    تحليلي بر جايگاه رود در فضاهاي باز شهري 47
2-5    اهميت رودها در نهضت‌هاي معاصر شهرسازي 50
2-5-1    نهضت پارک سازی 50
2-5-2    نهضت زیباسازی شهری 55
2-5-3    نهضت باغشهر و نوشهر 63
2-5-4    مکتب مدرن 69
2-5-5    نهضت مگافرم 74
2-5-6    نهضت نمادگرائی و نشانه شناسی 79
2-5-7   تحليلي بر جايگاه رود در نهضت هاي شهرسازي 81
2-6    نقش رودها در نظام اكولوژيك شهرها 84
2-6-1    علم اكولوژي 84
2-6-2    اكولوژي انساني 86
2-6-3    اکولوژی منظر 87
2-6-3-1    ساختار منظر( الگوها) 88
2-6-3-2    فرآیندهای منظر 90
2-6-3-3    تغییرات منظر 90
2-6-3-4    مقیاس 91
2-6-4    بينش اكولوژيكي 92
2-6-5    باز زنده سازي اکولوژیکی 93
2-7     نقش و جايگاه رودها در ادبيات و طرح‌هاي معماري منظر 97
2-7-1    جايگاه رود در ادبيات مسيرهاي سبز 97
2-7-2    تاريخچه جنبش مسيرهاي سبز 98
2-7-2-1    دوره اول: سال هاي 1900 – 1867  ميلادي 99
2-7-2-2    دوره دوم: سال هاي  1940- 1900  ميلادي 101
2-7-2-3    دوره سوم: سال هاي 1970 – 1960 ميلادي 101
2-7-3    تئوري‌هاي موجود در باب سبزراه‌ها 103
2-7-3-1    بعد عملكرد اقتصادي 105
2-7-3-2    بعد عملكرد سياسي 105
2-7-4    سير تحول مسيرهاي سبز 105
2-8    جمع‌بندي 110
فصل سوم: نگرشي بر اصول پايه رودها 111
3-1    مقدمه 112
3-2    مرفولوژی رودخانه 113
3-2-1    شرح مقدماتي 113
3-2-2    زمین شناسی بستر رودها 113
3-2-3    هندسه مسیر رودها 114
3-2-4    تحلیل پروفیل طولی رودها 115
3-2-4-1    حوزه اول: سرچشمه 116
3-2-4-2    حوزه دوم:  انتقال 117
3-2-4-3    حوزه سوم: رسوب گذاری 117
3-3    مهندسی رودخانه 120
3-3-1    شرح مقدماتي 121
3-3-2   روش های کنترل سیلاب 122
3-3-3     فرسایش بستر رودخانه ها 123
3-3-4    فرسایش دیواره رودخانه ها 124
3-3-5    انواع فرسایش 124
3-3-6    راه حل های جلوگیری از فرسایش دیواره ها 125
3-3-6-1    تثبیت سواحل 125
3-3-6-2    کانالیزه کردن رودخانه 127
3-4    مقررات ملي در ارتباط با رودخانه‌ها 129
3-4-1    آئين نامه مربوط به بستر و حريم رودخانه ها, انهار, مسيلها, مردابها,بركه هاي طبيعي و شبكه هاي آبرساني ,‌ آبياري و زهكشي 129
3-4-2    کاربری­های مجاز اراضی بستر و حریم رودخانه 135
3-5  جمع بندي 137
فصل چهارم: تجربيات بومي وبين‌المللي 138
4-1    مقدمه 139
4-2    تجربيات بومي 140
4-2-1    شبكه مادي هاي اصفهان 140
4-2-1-1    اصفهان و زاینده رود در بستر تاریخ 140
4-2-1-2    مادی­ها در دوران صفویه 144
4-2-2    پروژه ساماندهي رود دره فرحزاد تهران 148
4-2-2-1    موقعيت پروژه 148
4-2-2-2    ارزيابي پروژه 148
4-2-3    پروژه ساماندهي رود دره ولنجک تهران 154
4-2-3-1   موقعيت پروژه 154
4-2-3-2    ارزيابي پروژه 155
4-3    تجربيات بين المللي 158
4-3-1    پروژه رودخانه چئون گاچئون سئول در كشور کره جنوبی 158
4-3-1-1    تاريخچه پروژه 158
4-3-1-2    احیای رودخانه 161
4-3-1-3    پوشش گیاهی 162
4-3-1-4    نکات ويژه پروژه 167
4-3-2    پروژه پارک رودکناری گوادالوپ سن خوزه در كشور آمريكا 168
4-3-2-1    موقعیت جغرافیایی 168
4-3-2-2    نحوه طراحی پروژه 168
4-3-2-3    سیاست های کلی پروژه 170
4-3-2-4    اهداف کلی پروژه 172
4-3-2-5    برنامه فیزیکی 174
4-3-2-6    نكات ويژه پروژه 177
4-4    جمع بندي 178
   
فصل پنجم:  مطالعه موردي: شناخت و برنامه‌ريزي رود دره كن در تهران 179
5-1    مقدمه 180
5-2    اصول برنامه ريزي منظر 181
5-3    برنامه ريزي منطقه اي رود دره‌هاي تهران 182
5-3-1    نقش و جایگاه رود دره های تهران در طرح جامع جديد شهر تهران 185
5-4    برنامه‌ريزي شهري روددره كن 187
5-5    شناخت وضع موجود رودخانه كن 189
5-5-1    موقعيت كلي رودخانه كن 189
5-5-2    ويژگيهاي مصنوعي 190
5-5-2-1    راههاي ارتباطي  ­ 190
5-5-2-2    شهركهاي موجود همجوار 192
5-5-2-3    كاربريهاي موجود همجوار 192
5-5-2-4    ارزش اجتماعي و اقتصادي 195
5-5-3    ويژگيهاي طبيعي 196
5-5-3-1    شرايط اقليمي 196
5-5-3-1-1    دما 196
5-5-3-1-2    ميزان بارش 197
5-5-3-1-3    روزهاي باراني 198
5-5-3-1-4    رطوبت نسبي 198
5-5-3-1-5    باد 198
5-5-3-1-6    روزهاي يخبندان 199
5-5-3-1-7    ساعات آفتابي 200
5-5-3-2    آب 200
5-5-3-2-1    حوضه آبريز رودخانه كن 200
5-5-3-2-2    ويژگيهاي هيدرولوژي 201
5-5-3-3    ويژگيهاي پوشش گياهي 201
5-5-3-4    ويژگيهاي زمين­شناسي و خاك شناسي 202
5-5-3-5    ويژگي‌هاي موفولوژيك روددره کن در تهران 202
5-5-3-6    ويژگيهاي بصري 207
5-5-4    تحلیلي منظرگرا از رود دره كن 208
5-5-4-1    امكانات بالقوه 208
5-5-4-2    محدوديت­ها 210
5-5-4-3    منطقه 1: حوزه طبیعت گرا 215
5-5-4-4    منطقه 2: حوزه شهری 217
5-5-4-5    منطقه 3: حوزه تفریحی و ورزشی 219
5-5-4-6    منطقه 4: حوزه صنعتی و کشاورزی 221
5-6    سیاست های برنامه‌ريزي منظر در رود دره کن 223
5-7    برنامه‌ريزي محلي روددره كن و پيشنهادات طراحي 224
5-8    جمع بندي 231
فصل ششم: جمع بندي و پيشنهادات 232
منابع و مآخذ 239
پيوست‌ها 246
"دانلود فایل های پیوست مطلب"
-----------------------------------------------------------------------------------------
Icon of نقش و جايگاه رود در منظر شهري - مطالعه موردي  رود دره كن در تهران نقش و جايگاه رود در منظر شهري - مطالعه موردي رود دره كن در تهران (360.1 KB)
       تعداد دانلود: 32
       زمان آخرین دانلود: شنبه, 11 آگوست 2018
------------------------------------------------------------------------------------------

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *