استاد: دکتر سید امیر منصوری
دانشجو: شهاب نظری عدلی
چکیده:
طراحی پارک در ایران قدمتی در حدود چند دهه دارد.طراحی پارک در ابتدا به عنوان محیطی برای اوقات فراغت نگریسته می شد.با گذر زمان و گسترش شهر نشینی،کمبود فضای سبز،مشکلات اکولوژیکی و محیط زیستی انگیزه ای برای گسترش فضای سبز بیشتر شد.در ادامه سعی شد که محیط کار نیز که مدت زیادی از عمر ما انسانها در ان سپری می شود در محیط دلپذیر و مطبوع قرار گیرد.
گسترش تکنولوژی،اقتصاد و نیاز به همکاری موسسات در جهت تولید باعث گردید که شرکتها و نهاد های اجتماعی،پژوهشی با همکاری یکدیگر و پشتوانه اقتصادی،علمی و زیرساختهای شهری در محیطی مطبوع و مطلوب در کنار یکدیگر در جهت افزایش سرمایه با در نظر داشتن آئین نامه ها و ضوابط مشروط با یکدیگر همکاری نمایند.
کلید واژه ها:
تکنولوژی، اقتصاد، پارک، همکاری، پیشرفت
تاريخچه پيدايش پاركها و شهركهاي علمي و فناوري
سابقه پاركها و شهركهاي علمي و فناوري به اواخر دهه 1950 و اوايل 1960 برمي‌گردد. از لحاظ تاريخي پيدايش “پارك پژوهشي مثلثي” در كاروليناي شمالي و “دره سيليكون” در كاليفرنيا در همسايگي دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي قوي، طليعه ايجاد پاركها و شهركهاي علمي و فناوري و تحقق مدلهاي اوليه آنها تلقي شده است. اولين پاركها و شهركهاي علمي و فناوري در اروپا در اواخر دهه 60 شكل گرفتند كه از آنجمله مي‌توان به “كمبريج” و “هريوت وات” در انگليس و “گره‌نويل” و “سوفيا آنتي‌پوليس” در فرانسه اشاره نمود. اكنون بيش از 800 پارك علمي و فناوري در بيش از 55 كشور جهان وجود دارد كه بيش از 285 عدد از آنها فقط در ايالات متحده آمريكا احداث شده است. انگلستان ، فرانسه، كانادا، ژاپن و استراليا مطابق جدول زير به ترتيب در مقامهاي بعدي قرار مي‌گيرند.
پاركهاي علمي از نظر ابعاد كالبدي و جمعيت بسيار متفاوتند. اطلاعات موجود نشان ميدهند كه اين پاركها از يك و نيم هكتار تا حدود 3200 هكتار وسعت داشته و جمعيت آنها بين 100 تا 32000 نفر است. البته شهر علمي “تسكوبا” در ژاپن، با مساحت 28560 هكتار و جمعيت نهايي بيش از 200000 نفر از اين مقوله مستثني است. شهر علمي “دايدوك” در كره‌جنوبي نيز نهايتاً پذيراي 50000 نفر سكنه خواهد بود.
در يك تقسيم‌بندي كلي پاركهاي علمي و فناوري را مي‌توان به سه دسته تقسيم كرد:
مراكز رشد شركتها و موسسات (انكوباتورها) كه جهت شركتهاي نوپا و Start up ها مي‌باشد.
پاركهاي علمي و فناوري كه بيشتر شركتها و موسسات تحقيقاتي و فناوري و انوكوباتورها در آن حضور دارند. و
شهركهاي علمي وتحقيقاتي كه متشكل از چندين پارك, دانشگاه و مراكز مسكوني مي‌باشد.
هم‌اكنون تعريف واحدي از پاركها يا شهركها در جهان وجود ندارد و كشورها بر اساس مقتضيات و نيازهاي خود به ايجاد پاركها اقدام مي نمايند.اسامي مختلفي نيز براي پاركها در كشورهاي مختلف از قبيل انکوباتور تجاري، مرکز نوآوري، مرکز کارآفريني، پارک فناوري، پارک علمي، پارک تحقيقاتي، قطب فناوري، شهر علمي – تحقيقاتي، تکنوپوليس، تکنوپل و 000 گذاشته شده است
سرويس هاي ممتازي كه در پاركهاي علمي و فناوري ارائه مي‌شوند :
پاركها و شهركهاي علمي و فناوري به اقتضاي ماهيت خود، سرويس‌هاي ممتازي را ارائه ميدهند كه اهم آنها عبارتند از:
آموزش: وجود دانشگاهها (يا داشتن پايگاههايي در آنها) و مراكز تحقيقاتي و محققين ورزيده، زمينه را براي برگزاري دوره‌هاي آموزش كلاسيك در حد ممتاز (فوق‌ليسانس و دكترا) و نيز دوره‌هاي آموزشي تخصصي در رشته‌هاي مختلف را ، با كمترين هزينه ممكن فراهم مي‌كند.
اطلاعات: وجود مركز يا مراكز اطلاع‌رساني مدرن، اين امكان را بوجود مي‌آورد كه اطلاعات در زمينه‌هاي مختلف از طريق نشريات و كتب موجود در كتابخانه‌ها و يا بانكهاي اطلاعاتي به هنگام در اختيار پژوهشگران قرار گيرد. در غالب پاركها و شهركهاي علمي و فناوري پست الكترونيكي براي انتقال اطلاعات از طريق شبكه‌هاي جهاني، كاملاً فعال است. بعلاوه مديريت اين شهركها بطور پيوسته برگزاري سمينارها و كنفرانسهاي موردنياز را در دستور كار خود دارد.
ثبت و اختراعات: در پاركها و شهركهاي علمي و فناوري اين امكان بسادگي فراهم است كه حاصل ابداعات و نوآوريهاي پژوهشگران بنام خود آنان ثبت و حقوق آنان محفوظ بماند.
معرفي اجمالي
پارك فناوري پرديس به عنوان بهشت فناوري منطقه، با مسئوليت نهاد رياست جمهوري و تركيب هيات امناء چهارده نفره از وزارتخانه‌ها، مراكز و افراد علمي و دانشگاهي به رياست معاون اول رئيس جمهور، در 20 كيلومتري شمال‌شرق تهران در محدوده فعلي به وسعت 38 هكتار در دو فاز (با افق توسعه تا حدود 1000 هكتار) واقع شده است. پرديس نوآوري (فاز يك) به مساحت 20 هكتار و پرديس دانش (فاز دو) به مساحت 18 هكتار؛ و پرديس‌هاي هم‌افزايي، خلاقيت، تحول، توسعه، كارآفريني، بهره‌وري و … كه فضاي توسعه آتي پارك را شكل خواهند داد در مراحل بعد قرار دارند.
اين پارك در چهار راه تجاري و دانشگاهي كشور و 45 كيلومتري فرودگاه بين‌المللي امام خميني و بزرگراه‌هاي اصلي شمال ـ جنوب و شرق و غرب ايران به اروپا، كشورهاي آسياي ميانه و اكو، حوزه خليج‌فارس، كشورهاي مشترك‌المنافع و ماوراءالقفقاز واقع است. پارك فناوري پرديس به عنوان مهم‌ترين و نزديك‌ترين پارك فناوري به مراكز علمي، سياسي و اقتصادي كشور، در شاهراه اصلي فيبر نوري جنوب‌ـ شمال و مراكز تحقيقاتي و علمي و دانشگاهي معتبر بين‌المللي موقعيتي ممتاز و منحصر به فرد براي تجاري‌سازي نتايج تحقيقات و تحقق ارتباط بخش‌هاي تحقيقاتي، توليدي و خدماتي در منطقه خاورميانه و كشورهاي و اكو دارد و قادر است زمينه رشد شركتهاي متكي بر دانش و نوآوري را از طريق ارائه خدمات با ارزش افزوده بالا بوسيله تقويت قدرت رقابت شركتها، مراكز رشد، فرايندهاي زايشي و نيروي كارآمد و متخصص فراهم آورد.
اين پارك در مقايسه با ساير پاركها و قطب‌هاي تحقيقاتي – پژوهشي منطقه داراي مزيت‌هاي نسبي و قانوني بيشتري براي تبديل شدن به يك منطقه بزرگ فعاليت‌هاي اقتصادي و تحقيقاتي و علمي است، كه در اين راستا زمينه‌هاي لازم براي پيوند با بازارهاي بالفعل و بالقوه جهان و گسترش آن از طريق فن‌بازار بين‌المللي كشور را دارد. اين پارك از نظر غالب مزايا و امتيازات ويژه، فرصت‌هاي جذب دانش فني نوين و سرمايه‌گذاري مناسب را در اين مركز فراهم نموده است و با توجه به استقرار آن در قلب مراكز تحقيقاتي، علمي و دانشگاههاي معتبر (و نزديكي به دو منطقه صنعتي خرمدشت و فيروزكوه با امكانات ويژه جهت توليد صنعتي) و نيروي انساني متخصص ارزان و فراوان محيطي مناسب براي استقرار و حضور حرفه‌اي شركتهاي فناوري كوچك و متوسط، واحدهاي تحقيق و توسعه صنايع و موسسات پژوهشي و تحقيقاتي را فراهم آورده است.
اهداف و برنامه‌هاي كلي پارك فناوري پرديس
در راستاي اهداف تاسيس پارك و ماموريتي كه نهاد رياست جمهوري براي پارك تعيين نموده است، اهداف و برنامه‌هاي كلي پارك با عنايت به اساسنامه آن به شرح ذيل مي‌باشد:
– تجاري‌سازي نتايج تحقيقات و تحقق ارتباط بخش‌هاي تحقيقاتي و توليدي و خدماتي كشور، به منظور رشد و توسعه اقتصادي و فني، افزايش فرصت‌هاي شغلي تخصصي، جذب و توسعه فناوري، ايده‌پردازي، بالابردن سطح مهارت‌هاي مديريتي، ارتقاء كيفيت توليدات داخلي و افزايش توان صادراتي كشور در امور خدماتي، تحقيقاتي و توليدي مبتني بر فناوري پيشرفته،
– تسريع روند تبادل دانش فني و فناوريهاي نوين و برتر بين داخل و خارج كشور،
– حمايت از توسعه شركتهاي كوچك و متوسط فناور و نوآور با هدف توسعه صنايع نوين و كارآفريني،
– حمايت از همكاري‌هاي بين‌المللي و استفاده از تجارب جهاني، به منظور زمينه‌سازي جهت حضور موثر شركتها در بازارهاي جهاني،
– ارائه تسهيلات ويژه و خاص جهت كاهش هزينه‌هاي تحقيق و توسعه به منظور تسريع روند ورود فناوريهاي توليد شده به بازارهاي رقابتي جهان،
– ايجاد فرصت‌هاي علمي و تحقيقاتي و پژوهشي جديد با ديدگاه توسعه فناوريهاي استراتژيك جهان ازجمله نانوفناوري، فناوري زيستي، فناوري اطلاعات،
– جذب سرمايه‌هاي خارجي و تجهيز سرمايه‌هاي داخلي به منظور جذب و توليد دانش و فناوريهاي نوين،
– فراهم نمودن فضاي مناسب جهت شناسايي و اطلاع‌رساني توانمندي‌هاي فناورانه كشور از طريق فن‌بازار،
– تحقق ارتباط صنعت و دانشگاه به منظور ارتقاء سطح فناوري و بهره‌گيري از پتانسيل‌هاي موجود در دانشگاهها،
– انجام مطالعات امكان سنجي فني اقتصادي طرح‌هاي منتخب با استفاده از توان فني شركتهاي مهندسي و مراكز تحقيقاتي داخلي و خارجي و معرفي طرح‌هاي اقتصادي به متقاضيان اجراي طرح‌ها،
– كمك و همياري در تامين سرمايه ارزي و ريالي طرح‌ها از طريق استفاده از حساب ذخيره ارزي، وام بانكهاي داخلي و خارجي و ديگر منابع اعتباري ممكن،
– ايجاد ارزش افزوده بيشتر در فرآيندهاي توليدي مبتني بر فناوري،
– بهره‌گيري مطلوب و استفاده از تمامي پتانسيل‌هاي موجود در دستگاههاي دولتي، عمومي و خصوصي كشور جهت كمك به شركتهاي فناور به منظور توسعه و دستيابي به بازارهاي جهاني،
– برنامه‌ريزي و تدارك لازم براي انجام ملاقات‌ها و برگزاري جلسات با مراكز تحقيقاتي علمي و دانشگاهي و سازمان‌ها و موسسات مختلف صنعتي و توليدي،
– فراهم نمودن زمينه‌هاي لازم جهت آشنايي صاحبان ايده و فناوري با سرمايه‌گذاران براي تسهيل نمودن روند تجاري‌سازي نتايج تحقيقات از طريق فن‌بازار،
– ايجاد ارتباط مستقيم و تنگاتنگ با ديگر پاركهاي فناوري دنيا با هدف ايجاد جريان سيال اطلاعات،
– فراهم نمودن بسترهاي لازم جهت تبادل فناوري، منجمله تدوين نظام‌هاي ارزش‌گذاري فناوري، استانداردسازي، ارائه خدمات مشاوره در خصوص مالكيت فكري، تدوين دانش فني، تامين مالي و از اين قبيل،
– ارتقاء فرهنگ نوآوري و رقابت سازنده ميان شركتهاي حاضر در پارك و مؤسسه‌هاي متكي بر علم و دانش،
– فراهم نمودن زمينه رشد شركتهاي نوپا متكي بر نوآوري از طريق مراكز رشد و فرآيندهاي زايشي.
وظايف پارك
– سازماندهي براي ارائه خدمات موثر و مورد نياز به واحدهاي فناوري به منظوركمك به رشد آنها،
– بكارگيري همه امكانات موجود براي ايجاد پيوند ميان امكانات و منابع دانشگاهها و ظرفيت‌هاي مراكز فناوري و صنعتي منطقه،
– كمك در جهت‌دهي مراكز علمي مرتبط با پارك به سوي تحقيق در رشته‌هاي مورد نياز واحدهاي فناوری،
– ايجاد فضاي مناسب فعاليت علمي و مهندسي براي جذب دانشمندان و متخصصان،
– ايجاد بستر مناسب حضور و همكاري واحدهاي فناوري خارجي در پارك براي توسعه فناوري شركتهاي بومي،
– كمك به ايجاد شركتها و بنگاه‌هاي اقتصادي جديد از طريق مراكز رشد واحدهاي فناوري (انكوباتورها)،
– ايجاد ارتباط بين ارائه دهندگان فناوري، صاحبان صنايع، متقاضيان فناوري و سرمايه‌گذاران از طريق ساختارهاي فن‌بازار پارك،
– كمك به بازاريابي و صادرات محصولات فناوري شركتهاي عضو پارك.
پارک های علمی و فناوری، نگاهی به پارک فناوری پردیس - قسمت اول (132.3 KB)
تعداد دانلود: 9
زمان آخرین دانلود: پنج‌شنبه, 4 ژانویه 2018
------------------------------------------------------------------------------------------