در هر زمان و هر نسلی همواره این سوال مطرح بوده که “چگونه پارک می تواند به هویت شهر کمک کند؟”
در سال 1982 در کتاب “ “ The Politics of Park Design, Galen Granz تغییرات پارک های شهری در طی 150 سال اخیر با 4 ایده و نقطه نظر بیان شده است که عبارتند از:
- Pleasure Ground (1850-1900)
- Reform Park (1900-1930)
- The Recreation Facility (1930-1965)
- The Open Space System (1965-?)
هدف های متغییر اجتماعی که در این پارک ها به تصویر کشیده شده اند به این منظور است تا تغییرات همسان در فرم های طراحی شده را نشان دهند.
ارزیابی مجدد برخی از ایده ها، ما را از طراحی مدل های مخالف طبیعت و فرهنگ به سوی مدل هایی می کشاند که بشر را به عنوان جزیی از اکولوژی می داند. در طرح های حرفه ای این جهت فکری جدید باعث شده تا دید جدیدی به “توسعه پایدار” و “طراحی بومی” شود . در بحث طراحی شهری این موضوع می تواند مبدا یک عصر تاریخی جدید باشد.
آیا پارک ها می توانند در خلق شهرهای پایدار و بومی کمک کنند؟
نگاهی به پارک های شهری قبل از این دوره نشان می دهد که مشکلاتی اجتماعی در رابطه با طبیعت وجود داشته است. به هر حال تلفیق دو مطلب بوم شناختی و اجتماعی باعث تغییراتی در ایده های طراحی شده و نوع جدید پارک ها بر اساس فراهم کردن راه حلی برای مشکلات بومی و بیان رابطه انسان با طبیعت می باشند.
مدل های گذشته پارک ها:
- Pleasure Ground: (1850-1900)
پارک خطی درازی که در لبه شهر کشیده شده است. ایده طراحی این نوع پارک را به فردریک لاالمستد نسبت می دهند. این پارک ها ایده های روستایی را نشان می دهند و بناهای آن به صورت فرعی و تحت امر لنداسکیپ می باشند. هدف این نوع پارک ها شبیه سازی طبیعت بوده اما نه یک طبیعت وحشی. به عبارت دیگر هدف آنها نوعی قدردانی از منظر بوده است.
این گونه پارک ها مشکلاتی را برای طراحان پارک های شهری ایجاد کرد. یکی از این مشکلات این بود که چون این پارک ها در لبه شهر واقع شده بودند؟ قشر کارگر نمی توانستند از آن بهره جویند در نتیجه در طراحی پارک های شهری جدید سعی شد تا اصول لنداسکیپ را به نوعی دیگر اجرا کنند تا این قشر از جامعه نیز از آن استفاده کنند. نتیجه آن طراحی نوع جدیدی از پارک ها به نام “Reform Park” شد.
- Reform Park: (1900-1930)
این پارک ها کوچک بوده و دارای طراحی متقارن می باشند. تصویری از طبیعت و حومه شهر را به نمایش گذاشته و دارای فضاهای اجتماعی برای بزرگسالان و فضاهای بازی برای کودکان بودند. نوع آوری این پارک ها در داشتن فضاهای سرپوشیده برای تماشاگران و باشگاه و انجمن هایی برای قشر کارگر بود.
- :The Recreation Facility (1930-1965)
طراحی این پارک ها را به رابرت موزس نسبت داده اند. در این پارک ها فضاهای خدماتی – تفریحی در نظر گرفته شده است.
- :The Open Space System (1965-؟)
طراحان این پارک ها معتقد بودند که فضاهای تفریحی در هر جایی می توانند ایجاد گردند. در خیابان، در بالای سقف ها، در لبه آب ها، در طول خط ریلی، در میدان های قدیمی و …
اهداف این پارک ها: ملیت قدیمی با استاندارد سازی، پدیدار شدن احساسات و پیوند بین پارک و فرهنگ است.
در پی این تغییرات، پارک ها به صورت فضاهایی با شبکه ای غیر متجانس، خدماتی – عمومی و با امکانات مشارکتی در آمدند.
در جستجوی نشانه های تغییر:
به لحاظ تاریخی مدل پارک های شهری آمریکایی در طی 35 سال تغییر به طول انجامید و بیشتر از30 سال گذشت تا این که دسته پنجم از پارک ها به نام “Open Space System” به روی کار آمد. نخستین فعالیت دراین رابطه در Graham Foundation اتفاق افتاد. این سمینار علمی در University of California ,Berkeley با شعار “پارک های پایدار” برگزار شد. در این سمینار به آنالیز پارک ها در طی 20 سال گذشته پرداختند. این آنالیز به منظور این بود تا که روشن شود که آیا تغییر قابل ملاحظه ای در اساس فلسفی، اهداف ایدئولوژیک و حل مسائل برنامه ریزان پارک رخ داده است؟ در این صورت ما معتقدیم که پروسه نهادی شدن به وسیله سازمان پارک ها و ارزیابی تاثیرات اکولوژیکی و اجتماعی ادامه خواهد داشت. در نتیجه آنالیز های انجام شده به روی 4 دسته از پارک ها در طی 20 سال اخیر، Pleasure Ground با 22 درصد وOpen Space System با 43 درصد دارای بیشترین حد مسلط بودن هستند. همچنین دسته پنجم از این پارک ها یعنی “Ecological Park“ دارای تاثیر 24 درصد بودند. خصوصیات این دسته از پارک ها همانند 4 دسته پیش نبود بلکه کاربرد گیاهان بومی، ذخیره سازی و باز آفرینی سیلاب ها و سایر منابع طبیعی، پیوستگی زیرساخت ها با تکنولوژی های مناسب، حفظ و نگهداری چرخه زندگی، نظارت بر مصرف، حفظ و نگهداری حیات وحش و گیاهان بومی از جمله ویژگی های این دسته از پارک ها می باشد.
بیشتر پارک هایی که بعد از سال 1991 ساخته شدند دارای خصوصیاتی شبیه دسته پنجم از پارک ها یعنی Ecological park”” بودند و این پارک ها 26 سال بعد از پارک های Open System ساخته شدند.
The Ecological Park:
اکو پارک محیطی است که در آن فعالیت های تفریحی، همگام با شناسایی و چگونگی برخورد با مسائل زیست محیطی از جنبه های گوناگون آموزشی همگانی صورت می گیرد.
فرضیه اصلی طراحی اکو پارک فراهم آوردن پشتوانه های اقتصادی، علمی و زیست محیطی مناسب برای آموزشی عمومی و ایجاد فرهنگ صحیح محیط زیست می باشد.
خصوصیات این دسته از پارک ها همانند 4 دسته پیش نبود بلکه از مهمترین اهداف این پارک ها عبارتند از:
- کاربرد گیاهان بومی
- ذخیره سازی و باز آفرینی سیلاب ها و سایر منابع طبیعی
- پیوستگی زیرساخت ها با تکنولوژی های مناسب
- حفظ و نگهداری چرخه زندگی
- نظارت بر مصرف
- حفظ و نگهداری حیات وحش و گیاهان بومی
فرق پارک هایEcological با پارک های قبل خود:
دسته پنجم از پارک ها دارای چهار فرق اساسی با پارک های قبل از خود هستند:
- پارکهایEcological از لحاظ منابعی که برای مصالح ساخت آن استفاده شده بود، کارآمدتر و شایسته تر بودند.
- پارک های Ecological با ساخته های شهری اطرافشان یکپارچه شده و می توانند نقش مهمی را در جهت حل مسائل شهری ایفا کنند.
- پارک های Ecological می توانند استانداردهای جدیدی را در مباحث زیبایی گرایی و مدیریت بومی مطرح کنند.
- پارک های Ecological می توانند برای کیفیت های زیبایی شناسی و فرمال در موضوعات منظر و معماری و شهری مطرح شوند و به کار روند.
ویژگی های پارک های Ecological :
- پارک Ecological می تواند هر جایی باشد و با هر شکل، سایز و اندازه ای ساخته شود.
- پارک Ecological می تواند دارای هندسه ای مستقیم الخط، منحنی وار یا موافق با طبیعت داشته باشد.
- پارک Ecological اجزای فضای بیرونی را به نحوی به هم مرتبط و متصل می کند که شبکه ای قابل فهم برای موجودات زنده و سیستم های طبیعی فراهم شود.
- پارکEcological تلاش دارد تا دیدی قدیمی از شهر به عنوان یک باغ را ارائه دهد. این تصویر به صورتی است که تمایز بین پارک و شهر نامشخص و گنگ می باشد.
- چنین پارکی می تواند در کاهش اثرات نامطلوب شهری نظیر آلودگی هوا و سر و صدای ترافیک و … موثر باشد.
- پارک هایEcological هدفشان خود اکتفایی است. بهترین گونه های مناسب گیاهی، گونه های بومی و منطقه ای است. از کاشت گونه های خارجی خودداری می شود و سطوح فوقانی خاک به نحوی که با شرایط محیطی و اجتماعی مناسب باشد، کاشته می شود. مرغزارهای باز به منظور یک منبع بصری با ترکیبی از علف های بومی کاشته می شوند. با گیاهانی که تا ارتفاع نهایی خود رشد خواهند کرد. حتی معبرها و گذرگاه ها، چمن هایشان تا حد 5-7 اینچ ارتفاع خواهند داشت.
- از گوسفندان برای چیدن و کوتاه کردن علف ها استفاده می شود.
- گل ها اغلب مصرف دارویی دارند و برای پرندگان ساکن منطقه دانه تولید می کنند. همچنین جنبه زینتی برای استفاده کنندگان و مخاطبانشان نیز دارند.
- کودهای آلی و مخلوط مواد مقوی یکی از اجزای تولیدی اکو پارک می باشد. کود های آلی به دست آمده از این پارک ها باعث بهبود خاک های شهری شده که به مصارف باغ ها و زمین های کشاورزی می رسند.
- از لحاظ زیباشناختی، طراحان و هنرمندان محیطی با سازمان های حفظ و نگهداری همکاری خواهند داشت تا در افزایش و توسعه الگوهای جذاب محیطی و حفظ و نگهداری چرخه های طبیعی تلاش شود. این جریان باعث جذب جمعیت توریست و عکاس خواهد شد.
- سیلاب ها، روان آب ها و آب های حاصل از ریزش جمع آوری، ذخیره و تصفیه می شوند تا در پارک به صورت جریانی یا استخری مورد استفاده قرار گیرند. به این طریق گیاهان آب دوست زندگی جانوران و همچنین زندگی حیوانات دوزیستی چون قورباغه را تامین می کنند. فواره، آبشارها و استخر های آب نیز در پارک حالتی از شادمانی را ایجاد می کنند.
- بناها و ساختمان ها در اکو پارک ها به نحوی قرار می گیرند تا به راه ها و گذرها و مسیرهای دوچرخه ای و سواری نزدیک باشند. این ساختمان ها به نحوی طراحی می شوند که از انرژی گرمایی خورشید و تهویه طبیعی و همچنین مصالحless energy-intensive استفاده کنند. آنها از compositing toilet استفاده می کنند و از نور طبیعی روز به خوبی بهره مند می شوند.
- رستوران های چنین پارکی غذاهایی ارگانیک را که از سبزیجات موجود در پارک می باشند را سرو می کنند.
- استخرهای شنا از جدیدترین مواد شیمیایی ضدعفونی کننده غیرسمی استفاده می کنند. آب این استخرها با انرژی خورشیدی گرم می شود.
- پارکینگ در اکو پارک به حداقل می رسد و در جاهایی که لازم به وجودشان باشد، از مصالح قابل نفوذ استفاده می شود. گاهی اوقات مصالح باز به کار می رود تا گیاهان و علف ها از خلال آن رشد کنند. این مصالح آب باران را جذب کرده و مانع از جاری شدن به روی سطح می شوند. در گذرها ترجیحاً شن و سنگ ریزه به کار می رود تا موادی چون بتن. مرکز گذرگاه ها مناسب برای زمین های بازی چون دوچرخه و اسکیت می باشند. در لبه های مسیرها از شن و سنگ ریزه و الوارهای چوب استفاده می شود.
- در پارک های Ecological، حصارها بیشتر برای تنظیم حجم ترافیک می باشند تا دور نگه داشتن مردم. در این حصارها از گیاهانی چون مو کاشته می شود تا هم جنبه زیبایی داشته باشند هم خوراکی. از آهن، پلاستیک، چوب، بامبو و … برای ساخت این حصارها استفاده می شود.
- منظر این پارک ها به نوعی طراحی می شود که مردم را ترغیب کند که به جای استفاده صرف از چشم خود از کل بدنشان استفاده کنند.
- تامین روشنایی در شب به وسیله گردآورنده های خورشیدی و ژنراتورهای بادی می باشد.
- حفظ و نگهداری حیات وحش یکی از اهداف اکو پارک ها می باشد.
- در پارک های Ecological به تفکر و تعمق، ورزش، قدردانی از طبیعت، تجلیل از فرهنگ و هنر توجه زیادی می شود. این موارد دارای مزایای زیادی می باشند.
مطالعه موردی: Eco-park lake Doirani
"دانلود فایل های پیوست مطلب"
-----------------------------------------------------------------------------------------
پیدایش اکو پارک ها (1.0 MB)
تعداد دانلود: 10
زمان آخرین دانلود: پنج‌شنبه, 9 آگوست 2018
------------------------------------------------------------------------------------------