در راستای تحقق اهداف پژوهشی دانشکده معماری و شهرسازی ، در هفته پژوهش، سلسله نشستهایی با حضور اساتید و دانشجویان دانشکده برگزار گردید. معرفی پژوهش های موفق و ترویج روحیه پژوهندگی و تلاش علمی در جامعه دانشگاهی به عنوان اهداف این گردهمایی ها مطرح شد. نشست روز پژوهشی معماری منظر دانشگاه شهید بهشتی در تاریخ سیزدهم اسفندماه سال 86 با حضورهیئت علمی محترم گروه معماری منظر، اساتید میهمان، معاون پژوهشی دانشکده ودانشجویان برگزار شد. شرح آنچه گذشت به قرار زیر است:
کلام نخست
تقدیر بود و تشکر از حضار به ویژه اساتید ارجمند ( آقایان : دکتر شیبانی، دکتر منصوری، دکتر تقوایی، دکتر فردانش، دکتر نمازیان، دکتر قبادیان و دکتر علایی و خانم دکتر رضوی)
کلام دوم
معرفی پروژه “احیای زندگی بر فراز بام ها”
برنده جایزه هیئت داوران در بخش مسابقه طراحی چهل و چهارمین کنگره بین المللی فدراسیون معماران منظر (IFLA)
عنوان مسابقه:” زمین را باغ بهشت کنیم”
مکان گردهمایی: مالزی
طراحان: مهندس آیدا ابوالاحرار، مهندس عطیه غفوری، ، مهندس سمیرا محمدی، مهندس امیر سرافراز نیکو و مهندس داود زادمهر، دانشجویان کارشناسی ارشد منظر دانشگاه شهید بهشتی دانشکده معماری و شهرسازی
ابتدا خانم مهندس غفوری چکیده ای از روند شکل گیری پروژه و دلایل انتخاب آن را بیان کرده، پس از آن، سایر اعضای گروه به شرح جزییات پرداختند. به بیان سخنگوی گروه، دلیل انتخاب پروژه از جانب هیئت داوران مسابقه، جامع نگری در معرفی بام باغ ها هم از جنبه محیطی و هم از جانب فرهنگی و همچنین ارائه راه حل شفاف بوده است. با این وجود گروه، ارزش پروژه را در حاصل کار جمعی بودن آن می داند و برهم کنش پنج تفکر طراحی مختلف را سبب پختگی طرح عنوان می کند.
سوال اصلی این تحقیق در پی آمارهای تکان دهنده ی زیست- محیطی کلان شهر تهران این گونه مطرح شده است: که اعضای گروه به عنوان معماران منظر چگونه می توانند راهکاری جامع برای حل این بحران ارائه دهند؟
در روند رسیدن از سوال به جواب، پس از بررسی راهکارها و دیدگاههای مختلف جهانی در این رابطه و با توجه به پتانسیل نهفته در نحوه ساختمان سازی ردیفی تهران، ایده زنده سازی بام ها با استفاده از بام باغ که یک راه حل جهانی است، مطرح شد. اما بستراجتماعی ایران با توجه به ویژگی های جامعه شناختی خاص خودش نیازمند زمینه سازی های فرهنگی برای پذیرش این مسئله است لذا در این پروژه، بستر سازی به منظور تحقق و اجرای باغ بام ها در تهران با توجه به زمینه های اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین روند طراحی با توجه به مسائل محیطی مورد مطالعه و مبانی نظری پروژه – براساس تئوری جان گل در مورد رابطه ساختمان ها و فضای باز- در سه مقیاس کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت مطرح شد. که در فاز نخست پروژه وارد طراحی شده تا امکان تجربه فضا و آشنایی با کیفیت های آن را به افراد ارائه کند.
به طور کلی هدف از طی این مراحل تبدیل فضای مرده پشت بام ها به یک فضای پویای نیمه عمومی و افزایش تعاملات اجتماعی شهروندان و مشارکت آن ها در ساخت شهر، در کوتاه مدت بوده حال آنکه در دراز مدت ، کاهش آلودگی های محیطی، تزریق کیفیت های جدید به زندگی شهری و یادآوری خاطرات جمعی فراموش شده، به عنوان اهداف این پروژه مطرح شده است.
در پایان شاید بتوان ویژگی های این پروژه را چنین بر شمرد: جامعیت نگرش، ارائه راه حل های کوچک و ضرب در تعداد زیاد، اجرایی بودن با استفاده از مشارکت عمومی، الگوسازی و آینده نگری برای حل بحران های شهری.
دستاورد با ارزش این حرکت عمومی را می توان در تبدیل شدن تهران به مکانی جستجو کرد که اگرچه مشکلاتش ریشه کن نشده اما مردمانش در شهری زندگی می کنند که آسمانش از گذشته آبی تر است.
کلام سوم
ارائه مقاله با عنوان: “درختان به عنوان منابع طبیعی در منظر شهرTrees as natural resources in the urban landscape”
ارائه شده در چهل و چهارمین کنگره جهانی فدراسیون بین المللی معماران منظر (IFLA)
محققان:
مهندس امیر سمیاری دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر دانشگاه شهید بهشتی دانشکده معماری و شهرسازی
مهندس سیامک احمدزاده بزاز فارغ التحصیل کارشناسی ارشد معماری منظر دانشگاه شهید بهشتی دانشکده معماری و شهرسازی
این مقاله به صورت توصیفی تهیه شده بود. آقای سمیاری در سخنان خود به این نکته اشاره کردند که این مقاله به دنبال شناختی دوباره از نقش درختان در فضای سبز شهری و معرفی پتانسیل های اکولوژیکی آنها است.
ایشان با اشاره به تحولات کنونی رخ داده در دیدگاه های طراحی در کلان شهرها و اهمیت یافتن مناظر حاشیه ای، درختان را نه تنها به عنوان فضای سبز شهری دارای اهمیت دانست بلکه بهره برداری از سایر نقش های آنها از جمله زیبایی و بهبود چشم انداز شهری، بهبود شرایط جوی، حفاظت از کریدورهای اکولوژیکی، کاهش آلودگی، مهار سیلاب، تثبیت خاک، کاهش روان آبها و…… را در گرو شناخت این پتانسیل ها و طراحی و مدیریت درست آنها دانست.
ایشان به نمونه هایی چون بزرگراه مدرس به عنوان کریدوری اکولوژیکی که امکان اتصال بین دو فضای شهری جنوبی و شمالی را فراهم کرده، پارک طالقانی و دیگر منظرهای حاشیه ای که امکان پتانسیل گردشگری را فراهم می کند، اشاره کرد.
شناخت، پلاک بندی و تهیه شناسنامه برای درختان و اقدام به ملزومات حفاظتی و طراحی، آماه سازی و کاشت و نگهداری به عنوان نحوه برخورد با چنین فضاهایی مطرح شد.
کلام چهارم
گزارشی از عملکرد یکساله نشریه الکترونیکی منظر به عنوان اولین فعالیت مشترک دانشجویان معماری منظر دانشگاه های شهید بهشتی، تهران و تربیت مدرس با حضور اعضای شورای سردبیری نشریه: آقای مهندس محمود تیموری (مدیر مسئول)، خانم پرستو عشرتی(نماینده دانشگاه تهران)، خانم عطیه غفوری (نماینده دانشگاه شهید بهشتی) و آقای بهزاد وثیق (نماینده دانشگاه تربیت مدرس)
و کلام آخر: نصایح بزرگان
آقای دکتر شیبانی، پدر معماری منظر ایران و مدیر محترم گروه معماری منظر دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی، ضمن تشکر از اساتید حاضر(دکتر قبادیان، دکتر نمازیان، دکتر منصوری، دکتر تقوایی، دکتر فردانش، دکتر رضوی) و دانشجویان هر دو دانشگاه شهید بهشتی و تهران، به نحوه ی شکل گیری معماری منظر به عنوان نهالی نو پا اشاره کرده و به مقایسه این رشته و فارغ التحصیلان این رشته با دانشجویان و دانشکده های دیگر کشورها پرداختند سپس با اشاره به کسب موفقیت های انجام گرفته توسط دانشجویان معماری منظر ایران و پذیرش آسان آنها در دانشکده های دیگر کشورها، این رشته را دارای پایگاهی منسجم در دیگر کشورها دانستند. ایشان با یادآوری سابقه چند هزار ساله باغسازی در ایران، آن را پیشینه ای بس گرانبها و راهگشا و الهام بخش بر ای متخصصین این رشته درایران دانستند. ایشان گردهمایی این دو دانشگاه را نقطه عطفی در تاریخ این رشته قلمداد کردند و آینده ای روشن برای منظر ایران پیش بینی کرده و این نشست ها را گامی میسر و مهم در پیشرفت این رشته برشمردند.
دکتر منصوری، مدیر محترم گروه معماری منظر دانشگاه تهران، نیزضمن تایید صحبت های دکتر شیبانی، تعریف واضح و آکادمیک از رشته منظر و تعیین جایگاه آن در کنار دیگر تخصص ها در کار حرفه ای را لازمه ادامه فعالیت این رشته در ایران دانستند ، طبق دیدگاه ایشان این رشته یک رشته میان رشته ای است که ممکن است افراد دیگر رشته ها هم چون مهندس شهرساز یا حتی مهندسان معمار نیز به طراحی در این زمینه بپردازند و خروجی هر یک از این تخصص ها از لحاظ ابزاری هم چون معماران منظر باشد، اما دیدگاهی که آنها با آن به مسئله وارد شده اند و به دنبال حل مشکل بوده اند بسیار متفاوت است و بس روشن است که این پاسخ های به ظاهر بسیار شبیه در صورت، در لایه های درونی و عملکردی خود بسیار متفاوت اند و اینجاست که تفاوت بین این تخصص ها رخ می نماید.
در پایان نیز از دانشجویان برگزیده از جانب معاون پژوهشی دانشکده، با اهدای جوایزی تقدیر و تشکر به عمل آمد و لحظه ای از لحظات شیرین حرفه ای ثبت شد.