رساله
نمونه ای از مداخلات بشر در طبیعت، صنایع هستند. آشکار است که صنایع باعث ایجاد دود، آلودگی صوتی، بوی بد و ترافیک سنگین شده و مناطق دربرگیرنده آنها، کثیف و متروک فرض می شوند و عموما در مناطق دورافتاده واقع اند. یعنی می توان گفت در آن سوی زندگی اصلی انسان قرار دارند و مردم را به تمامی فراموش می کنند. این در حالی است که سایت های صنعتی، بخش بزرگ و رو به رشدی از محیط زندگی انسان در مناطق شهری را مشخصا و نه منحصرا به خود اختصاص می دهند. معمار منظر با چنین سایت هایی چه می تواند بکند؟ هنر و زیباشناسی در پاسخ این پرسش چگونه می توانند کمک نمایند؟ پیش از اینکه با چنین سایت هایی درگیر شویم نیازمند توانایی”دیدن” شان هستیم. پرسش مطرح اینست که چگونه می بینیم، چگونه می توانیم ببینیم و یا می بایست ببینیم؟ بنابراین، به منظور توانا شدن در نگرشی متفاوت به سایت های صنعتی، معماری منظر قادر است تحلیل کارآمدی را بر چگونگی “دیگر گونه دیدن” چنین سایت هایی، ارائه دهد.
دغدغه طراح منظر در یک سایت صنعتی نخست، توجه به ارزش های زیست محیطی محیط استقرار صنعت است که به توانایی محیط و منظر برای زنده ماندن، جلوگیری از نابودی منظر و کاهش کیفیت منابع می پردازد. دوم، افزایش کیفیت محیط کار و زندگی، کاهش تنش و توجه به سلامت و رفاه انسان حاضر در مکان خواهدبود.
این پایان نامه می کوشد به تدوین معیارهایی برای ارزیابی منظر سایت های صنعتی بپردازد و در نهایت به چک لیست ارزیابی در دو مقیاس پیش از اجرای طرح صنعتی و پس از آن دست یابد. در روند پژوهش، دیدگاه سه گروه مرتبط با صنایع یعنی صاحبان صنعت، متخصصان و مردم بررسی می شود. آنگاه معیارهای ارزیابی در سه گونه پیوند نظری، حسی و عملی ارائه می گردد. چک لیست مذکور در این مرحله به دست می آید. مراحل شناخت متکی بر مطالعات نظری، بررسی مصادیق و تحلیل آن ها خواهد بود. در نهایت با هدف رسیدن به هم نوایی هرچه بیشتر صنعت و منظر ماتریسی سه در سه، حاصل تعامل شش مولفه ذکرشده به معرفی می شود.
سرفصل های مطرح در رساله
نظر نخست: زمينه و موضوع پژوهش
بخش نخست: ساختار پژوهش
- موضوع پژوهش
- اهميت موضوع
- روش پژوهش
- پيشينه پژوهش
- فرضيات پژوهش
- اهداف پژوهش
بخش دوم: ساختار پژوهش
- دياگرام روند پژوهش
نظر دوم: تعاريف و مفاهيم پايه
بخش نخست: مفهوم منظر
- منظر چيست؟
- رابطه انسان با منظر
- عينيت و ذهنيت منظر
- فرايند برنامه ريزي و طراحي منظر
- ارزشيابي منظر
- سطوح ارزشيابي
بخش دوم: مفهوم توسعه و منظر پايدار
- آيين پايداري
- توسعه پايدار
- توسعه پايدار و شاخص ها
- منظر پايدار
- اخلاق متحدالمركز
- اصول كلي طراحي منظر پايدار
بخش سوم: مفهوم محيط زيست
- محيط زيست
- ديدگاه هاي موجود در باب حفاظت محيط زيست
- اكوسيستم
- اكولوژي
- اخلاق اكولوژيك
- اكولوژي
بخش چهارم: مفاهيم مرتبط با صنعت
- تعريف صنعت
- طبقه بندي صنايع
- مفاهيم يكپارچه « آلودگی و مزاحمت»
نظر سوم: پيوند با صنعت از سه ديدگاه
بخش نخست: ديدگاه صاحبان صنايع
- صاحبان صنعت و صنعت سربار
- صاحبان صنعت و محيط
- صاحبان صنايع و تجارت پسماندها
بخش دوم: ديدگاه حاميان محيط زيست
- اكولوژي صنعتي
- پيشينه اكولوژي صنعتي
- منافع و چالش هاي موجود در رابطه با اكولوژي صنعتي
- پارك هاي صنعتي
- ويژگي هاي پارك هاي صنعتي
- راهبردهاي طراحي پارك هاي صنعتي
- پارك هاي صنعتي اكولوژيك
- ويژگي هاي پارك هاي صنعتي اكولوژيك
- تجارب موجود در طراحي پارك هاي اكولوژيك صنعتي
- راهبردهاي طراحي پارك هاي صنعتي اكولوژيك
- نقد ديدگاه و تجارب حاميان محيط زيست در رابطه با صنعت
بخش سوم: ديدگاه عموم مردم
نظر چهارم: پيوند صنعت و منظر
بخش نخست: پيوند نظري
- منظر صنعتي و مفهومي با نام “صنعت همنوا با منظر”
- ضرورت حضور معمار منظر در فرايند طراحي سايت هاي صنعتي
- عوارض با ارزش ميراثي و فرهنگي در مواجه با صنعت
- در جستجوي تاريخ و عناصر و عوارض با ارزش ميراثي بستر
- ميراث صنعتي
- كشت و صنعت نيشكر خوزستان به عنوان نمونه اي از سايت هاي صنعتي قرار گرفته در جوار چغازنبيل به عنوان يك منظر ميراثي
بخش دوم: پيوندهاي حسي – ادراكي
- شخصيت بستر
- شخصيت منظر
- منظر طبيعي
- محيط مصنوع
- زيباشناسي
- ماهيت زيبايي شناسي منظر
- تجربه زيباي
- زيبايي و تعالي
- حد بالا و پايين تجربه زبيايي
- زيبايي شناسي در پيوند با منظر
- كيفيات معنا بخش به زيبايي در منظر
- حس مكان
- سطوح مختلف حس مكان
- چگونگي شكل دادن به حس مكان
- مديريت محر كهاي حسي
- احساس فضا
- امنيت
بخش سوم: پيوندهاي عملي
- مقياس
- نوع فعاليت
- ساختارهاي منظر
- بازيافت
- پالايش محيط صنعتي از طريق گياهان
- فرآیند بازيافت و گردش آب
- فن آوري هاي نوين منظر در راستاي تحقق صنعت همكار منظر
بخش چهارم: چك ليست ارزيابي مناظر سايت هاي صنعتي
- چك ليست ارزيابي طرح پيش از اجرا
- چك ليست ارزيابي طرح پس از اجرا
نظر پنجم: بررسي گروهي از تجارب موجود
بخش نخست: تجارب موجود با تاكيد بر مديريت آ بهاي سطحي
- منظر كارخانه هرمان ميلر
- كارخانه مونتاژ خودرو فورد؛ بازسازي منظري صنعتي
بخش دوم: تجارب موجود با تاكيد بر زيبايي
- كارخانه شراب سازي دومينوس
- از يك كارخانه توليد زغال به تنديسي رنگارنگ
بخش سوم: تجارب موجود با تاكيد بر توسعه پايدار
- طرح تصويري دامنه شمالي
بخش سوم: طراحي منظر صنعتي زنده با مصالح منظرين نوين
- سبز شناور؛ پيوند نوين سطوح معماري و منظر
- تاکستان چندلایه
- سازه گياه پوش جاده، سازگار با نيروي باد
- اكوسيستم پله فرار
- لايه بندي زمين
- فرم زمينِ تثبيت شده با روش مكانيكي
- دشت سبز شناور
- منظر سيال
- سطوح مواج متخلخل و نامتخلخل
- باغ سيلابي
- آرايش گياهي
- آرماتور پيرايشگر حصاري
- سيستم علف كش آب شور
- كاشت گياهان دائمي با نياز نگهداري پايين
- پالايش
- پالايش زيستي در طراحي پارك
- تنظيف آبي هم زيست
- تصفيه فاضلاب در محل
بخش چهارم: جمع بندي مصاديق
نظر ششم: جمع بندي در قالب ماتريس پيوند
بخش نخست: ماتريس پيوند
بخش دوم: به عبارتي ديگر