دکتر مهدی زندیه، عضو هیئت علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) و پایه گذار رشته معماری منظر در مقطع کارشناسی ارشد در این دانشگاه می باشند.
سوابق تحصیلی:
دانشجوی رشته عمران تا انقلاب فرهنگی، کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه تهران (پیوسته) بعد از دوران دفاع مقدس، کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، دکتری معماری منظر با گرایش طراحی شهری از دانشگاه UCE انگلستان
سوابق اجرایی و تدریس در دانشگاه:
کارشناس مسئول امور دانشجویی و فرهنگی دانشکده معماری و شهر سازی – پردیس هنرها – دانشگاه تهران ، مسئول دفتر نظارت و ارزشیابی دانشگاه تهران، مدرس دروس معماری و شهرسازی در پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران و دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) از سال 70 تا کنون، عضو هیئت علمی رسمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، معاون آموزشی و پژوهشی دانشکده معماری و شهرسازی، معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره).
لطفا” اهداف خود را از برپایی رشته معماری منظر در دانشگاه امام خمینی (ره)، نحوه انجام آن و مشکلاتی که در این زمینه با آن روبرو بودید را بیان کنید و در ادامه در مورد همکاری اساتید در رابطه با برپایی این رشته در دانشگاه و همکاری آن ها در رابطه با آموزش آن توضیح دهید.
در زمان ریاست آقای دکتر براتی (ریاست دانشکده معماری و شهرسازی حدود سال های 86-85) و اواخر ریاست آقای دکتر غفوری فرد (ریاست وقت دانشگاه بین المللی امام خمینی) به عنوان معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه در کمیته ای تحت عنوان تدوین و راهبرد 5 ساله آینده دانشگاه تا سال 90 شرکت می کردم که در آنجا تصویب شد با راه اندازی چند رشته در مقطع کارشناسی مانند عکاسی و گرافیک، دانشکده هنر تأسیس شود که البته با نبود امکانات و استاد لازم فعلا” به تعویق افتاده است. همچنین با راه اندازی چند رشته در مقطع کارشناسی ارشد از جمله معماری منظر و طراحی شهری در دانشکده معماری و شهرسازی موافقت به عمل آمد. متأسفانه این قضیه از سال 1386 دنبال نشد و مجددا از سال 1387 با حکم شماره 510/7/د مورخ 5/8/87 ریاست وقت دانشکده جناب آقای دکتر براتی مسئول راه اندازی رشته معماری منظر در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه شدم و پیگیری راه اندازی این رشته را در دانشگاه دنبال کردم.
در ابتدا رشته طراحی شهری راه اندازی شد و در ادامه پیگیری راه اندازی رشته معماری منظر به عنوان یک رشته جدید بین رشته ای و نو صورت گرفت که هم اکنون با همکاری دانشگاه های تهران و شهیدبهشتی به بلوغ خود نزدیک شده است.
در اصل مصوب برپایی این رشته در دانشگاه مربوط به سال 1386 بود ولی به دلیل فراهم نبودن زمینه آن به سال 1387 افتاد ونهایتا”در سال 1388 با تلاش و پیگیری بسیار اما با تأخیر مصوب راه اندازی از وزارتخانه اخذ شد ولی زمانی که دفترچه های انتخاب رشته دانشجویان ارشد در سال 1388 چاپ شد، متأسفانه اسم این دانشگاه جزو پذیرش کنندگان این رشته قرار نگرفته بود و در سال 1388 پذیرش دانشجو در رشته معماری منظر در مقطع کارشناسی ارشد صورت نگرفت. در نهایت در مهر 1389 پذیرش اولین گروه این رشته صورت گرفت که در این ارتباط از همکاری گروه معماری منظر دانشگاه تهران و جناب آقای دکتر منصوری (مدیر گروه محترم معماری منظر دانشگاه تهران) در تنظیم برنامه های آموزشی و تدریس این رشته تشکر می شود.
لازم به ذکر است که در اردیبهشت امسال (سال 90) با تأسیس رشته معماری منظر در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) موافقت قطعی به عمل آمده است. بدین ترتیب ما سومین دانشگاه در ایران هستیم که گرایش معماری منظر را داریم که لازم می دانم در این زمینه از مسئولین دانشگاه و دانشکده معماری و شهرسازی به ویژه همکاران در اداره کل برنامه ریزی آموزشی که با وجود مشکلات و موانع بسیار لطف و همکاری زیادی داشتند تشکر نمایم.
برای راه اندازی یک گرایش باید صلاحیت ها و امکاناتی در دانشگاه وجود داشته باشد:
1) کافی بودن اساتید (حداقل 3 نفر رسمی و چند نفر مدعو)
2) فضای کافی برای آموزش (آتلیه ها و کارگاه های مورد نیاز)
3) امکانات کافی برای برپایی و آموزش رشته (بودجه کافی، مجهز بودن کتابخانه و …)
یکی از اهداف، همکاری استادانی است که تخصص لازم را در این زمینه (معماری منظر) دارند. در ارتباط با برپایی این رشته با برخی از اساتید رشته های معماری و شهرسازی دانشکده، همچنین برخی از استادان مرتبط در رشته کشاورزی و باغبانی دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه و برخی از اساتید که از فارغ التحصیلان رشته معماری با گرایش مطالعاتی منظر در مقطع دکتری از دانشگاه های داخلی (تهران، تربیت مدرس و علم و صنعت) فارغ التحصیل شده اند، همکاری شد.
برنامه ها، الویت ها و افق دیدی که برای گرایش معماری منظر در دانشکده در نظر گرفتید، چیست؟
تشخیص بر این بود، منطقه قزوین که حد واسط چند استان است می طلبد با این رشته کار زیادی داشته باشد. این رشته هم به دانشگاه و هم به منطقه و استان کمک خواهد کرد و به عنوان دانشگاه مادر که دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) از قدیمی ترین و بزرگترین دانشگاه های منطقه است این رشته می تواند تأثیر زیادی داشته باشد و پرورش مهندسین در این رشته می تواند در پیشرفت و آینده کشور بسیار تأثیر گذار باشد. خوشحال هستیم که بسیاری از فارغ التحصیلان ما در نقاط مختلف کشور هیئت علمی هستند و عهده دار کارهای اجرایی بزرگی چه در دانشگاهها و چه در دستگاههای اجرایی نیز می باشند که خود باعث افتخار دانشگاه است.
اما گام و هدف بلندتر، بحث دکتری در رشته معماری منظر در داخل کشور است. در حال حاضر ما در داخل کشور در این  رشته مقطع دکتری نداریم و برخی از دانشجویان رشته های معماری در مقطع دکتری که هم اکنون در 4 دانشگاه بزرگ تهران مشغول به تحصیل هستند، در گروه معماری و با گرایش معماری منظر در مقطع دکتری فارغ التحصیل می شوند بدین صورت که گرایش مطالعات و پایان نامه های آن ها منظر است. هدف این است که دکتری معماری منظر را به طور مستقل در داخل کشور داشته باشیم که طبعا “راه سختی در پیش خواهیم داشت. طی یکسال گذشته جلسات و نشست هایی بین 5 دانشگاه تهران، شهیدبهشتی، تربیت مدرس، علم و صنعت و بین المللی امام خمینی (ره) وجود داشته است که تا به امروز حدود 12 جلسه در ارتباط با دکتری منظر، جزئیات برنامه های آموزشی، تعداد واحد ها و سرفصلهای درسی و حمایت علمی این رشته برگزار و تدوین شده که امیدواریم در جمع بندی نهایی نیز وزارت خانه همکاری لازم را بنماید. البته مقرر شده است که از دانشگاهها و نفرات دیگری هم استفاده بشود که یک جمع بندی قطعی داشته باشیم که در این قضیه آقای دکتر منصوری و آقای مهندس شیبانی زحمت بسیاری را کشیدند.
دید و ارزیابی خود را نسبت به دانشجویان اولین گروه معماری منظر بیان نمایید.
استحضار دارید شروع هر کاری و راه اندازی و ایجاد یک رشته دانشگاهی جدید بسیار سخت است. در دانشگاهی که استاد در رشته مورد نظر کم داشته باشد گرفتن مجوز و آوردن اساتید صاحب نام نیز خود راحت نبود اگر چه دانشگاه تهران لطف و پشتیبانی خود را داشت. اکنون دانشجویان دوره اول (ورودی 89 ) به سمت گذراندن پایان نامه می روند که در مجموع راضی کننده بوده است و در جمع بندی نمره قبولی به آن ها می دهم ولی خیلی ایده آل نیست و انتظارات بیشتری می رود البته عجیب هم نیست چون نوشتن برنامه های ترمی، تنظیم کلاس ها و کمبود استاد و امکانات موانعی هستند که به لطف خدا و مسئولین دانشکده در حال عبور است. به یقین در آینده ای نه چندان دور افق بهتری را می بینم که ممکن است نسبت به کشورهای پیشرفته ضعیف تر باشد ولی ناامید کننده نیست و در سال های بعد اساتید مجرب بهتری را خواهیم داشت. امیدوارم در آینده با دارا بودن استادان با تجربه و کافی گروه منظر در دانشکده مستقل شود و با بالا رفتن امکانات، شاهد پیشرفت دانشجویان در این رشته باشیم.
در پایان پیشنهاد خود را برای دانشجویان مشتاق به رشته معماری منظر و در مورد آموزش این رشته به صورت دانشگاهی بیان نمایید.
پیشنهاد من 2 قسمت می باشد:
1) برای مسئولین و متولیان امر (آموزشی و وزارت خانه): معنی و مفهوم آموزش محور و پژوهش محور هنوز خوب جا نیفتاده است و باید با تبیین بهتر تفاوت این دو روش تحصیل، اجازه بدهیم تا دانشجویان به دلخواه خود انتخاب کنند که البته این امر مختص دانشگاه و رشته ما به تنهایی نمی باشد. تحصیلات تکمیلی اگر تحقیق و پژوهش نداشته باشد تفاوت زیادی با مقطع کارشناسی نخواهد داشت و اصرار بر این است که مقاطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) حتما” با پژوهش همراه باشد و دانشجویان رشته معماری منظر نیز ترجیحا” به صورت پژوهشی پذیرش شوند.
2) برای دانشجویان: دانشجویان فقط برای این که در مقطع کارشناسی ارشد قبول شوند آن را انتخاب نکنند و باید آن را واقعا” بشناسند و تفاوت آن را با سایر گرایش های معماری بدانند. آن هایی که به این رشته علاقه دارند و در این زمینه مطالعاتی داشتند وارد آن بشوند. به خصوص دروس اصلی از جمله طرح های معماری منظر که باید با علاقه، حوصله و دقت لازم گذرانده شود.
معماری منظر رشته بسیار مناسب و دارای موقعیت های خوب و مفید اجتماعی است که در کشورهای مختلف به عنوان یک رشته و دپارتمان مستقل شکل گرفته است و در حال حاضر سرویس و خدمات زیادی به شهرها می دهد، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قطعا” می تواند در این رشته یکی از میزبان های خوب برای دانشجویان کشور در آینده باشد و امیدواریم توفیق بیشتری برای خدمت به دوستان دانشجو در این زمینه داشته باشیم. بدیهی است در ابتدای راه کم و کاستیهای بسیاری وجود داشته است. لذا لازم می دانم از دانشجویان ورودی 89 که با صبر و حوصله و درایت و مشارکت مسئولین دانشکده را یاری کردند تشکر نمایم و از تمامی صاحب نظران و متخصصین این رشته درخواست نمایم که با راهنماییهای خود و ارایه پیشنهادات راهگشا و مناسب، دانشکده را در به ثمر رساندن این نهال نو پا یاری نمایند.
در پایان از مسئولین نشریه اینترنتی معماری منظر و شما که زحمت این مصاحبه را کشیدید نیز تشکر می کنم و امیدوارم این گفت و شنودها کمک شایانی به جامعه معماری منظر و رشد و گسترش کمی و کیفی آن در کشور بنماید.