در چهل و چهارمین کنگره بین المللی فدراسیون جهانی معماران منظر IFLA در بخش مسابقه دانشجویی که در شهریور ماه سال جاری برگزار شد، گروهی از دانشجویان گروه معماری منظر دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی به راهنمایی دکتر علی نمازیان توانستند از میان 170 گروه شرکت کننده از سراسر جهان، در میان 10 گروه منتخب هیات داوران قرار گیرند.
آیدا ابوالاحرار، عطیه غفوری، سمیرا محمدی، داود زادمهر و امیر سرافرازنیکو پنچ عضو این گروه هستند که با موضوع “احیای زندگی بر فراز بامها” در این مسابقه شرکت کرده اند.
چهل و چهارمین کنگره بین المللی فدراسیون جهانی معماران منظر IFLA، با موضوع “زمین را باغ بهشت کنیم Eden-ing the Earth ” از 27 تا 31 آگوست، به میزبانی کشور آسیایی مالزی برگزار شد .
عناوین این مسابقه در راستای موضوع کنگره عبارت بود از :
– معماری منظر و پارکها به عنوان منابع طبیعی
– تنوع زیستی و برنامه ریزی منظر
– پایداری در برنامه ریزی و طراحی منظر
– مدیریت بحران و معماری منظر
– معماری منظر فرهنگی در عصر جهانی شدن
پروژه هایی که شیوه ای برای حل مسایل و مشکلات مختلف محیطی پیش روی نسلهای بعد قرار دهد و راه حلی جامع برای تبدیل جهان امروز به جهانی بهتر برای زندگی باشد، از سوی داوران مورد تقدیر قرار گرفتند.
در این شماره با نماینده این گروه مصاحبه ای انجام داده ایم که در زیر می خوانید:
انگيزه شما از شركت در مسابقه بين المللي كنگره جهاني معماران منظر ( IFLA ) چه بود؟
سنجش توانايي ها در يك ميدان بين المللي و ارزيابي توان همكاري بين اعضاي گروه، دلايل اصلي شركت در اين مسابقه بود. بزرگترين دستاورد چنين مسابقه هايي خصوصا براي دانشجويان كشورهايي مانند ايران كه در معماري و معماري منظر پيشگام نيستند، ارزيابي توانمندي ها و جايگاه علمي و تكنيكي بين افرادي است كه از سراسر جهان در اين گونه رقابت ها شركت مي كنند. سوي ديگر حضور يك تيم در چنين رقابت هايي، روند انجام پروژه و سنجش همكاري بين اعضاي گروه است كه عموما در محيط هاي دانشگاهي – به دليل تعريف شرح درس– امكان پيشبرد فعاليت هاي گروهي خصوصا در زمينه طراحي وجود ندارد.
چگونه از برگزاري چنين مسابقه اي مطلع شديد؟ آيا هسته علمي در دانشگاه راهنماي شما بودند؟
با بررسي منابع اينترنتي و سايت IFLA از برگزاري مسابقه، زمان و موضوع آن با خبر شديم. منابع اينترنتي منابعي هستند كه در زمان مناسب امكان اطلاع از گردهمايي ها و مسابقه ها را فراهم مي كنند. هسته هاي علمي در رشته معماري منظر و حتي معماري كه قدمت بيشتري دارد، چندان شكل نگرفته اند و فعاليت محدودي دارند. امكانات بسيار محدودي هم در اختيار چنين انجمن هايي قرار دارد. توانمند كردن هسته هاي علمي موجب خواهد شد علاوه بر اطلاع رساني مناسب، كانونهايي جهت هدايت، انجام هماهنگي ها، ايجاد انگيزه و ارتباط و تعامل مابين دانشجويان پديد آيد.
از راهنمایی های چه كساني در مسير انجام پروژه استفاده كرديد؟
اساتيد گروه معماري منظر دانشگاه شهيد بهشتي راهنماي ما در اين پروژه بودند و دكتر علي نمازيان مستقيما در مسير انجام پروژه ما را یاری کردند كه از ايشان بسيار سپاسگزاريم.
چه مدت زمان بابت انجام پروژه صرف شد؟
6 هفته پيش از زمان تحويل در جريان برگزاري قرار گرفتيم و به صورت مستمر 4 هفته زمان برای جمع آوري، پردازش و تحليل داده ها، طراحي، مدلسازي و ارائه نهايي پروژه صرف شد.
از آنجا كه در چنين مسابقه هايي انتخاب موضوع از اهميت زيادي برخوردار است، انتخاب موضوع گروه شما بر چه اساسي شكل گرفت؟
در چارچوب دسته بندي موضوعات ارائه شده از سوي برگزاركننده، چند ايده از سوي اعضاي گروه مطرح شد و با توجه به اولويت بندي انجام شده، موضوعي انتخاب شد كه در درجه اول، مخاطبان بيشتري را شامل مي شد و در درجه دوم امكان تعريف سايت مشخصي براي آن وجود داشت. از سوي ديگر اشراف به موضوع تا حدود زيادي روند پيشرفت پروژه را تسهيل مي كرد.
به طور خلاصه عنوان و موضوع پروژه را توضيح دهيد.
مساله، كمبود سرانه فضاي باز در شهر تهران و عدم امكان تملك اراضي جهت ايجاد فضاي باز همگاني و پاسخ به نيازهاي افراد در سطوح مختلف (بر مبناي طبقه بندي John Gehl از فضاهاي باز شهري) است. نبود فضاهاي باز مشكلات عديده اي را از جنبه هاي سلامت و بهداشت عمومي _ ناشي از پيامدهاي زيست محيطي آن مانند آلودگي صوتي، آلودگي هوا و… – به وجود آورده است. بر اساس آمار بانك جهاني اين مسایل به نوبه خود هزينه هاي سنگيني را به دولت تحميل مي كند. فراتر از خسارات مالي سنگين، نبود فضاي كالبدي جهت تعامل اجتماعي و به وقوع پيوستن عادات اجتماعي وابسته به آن، سلامت رواني افراد جامعه را به شدت مورد آسيب قرار داده و كيفيت زندگي را كاهش داده است. ” احياي زندگي بر فراز بامها ” به عنوان راه حلي براي گسترش فضاي باز همگاني و بهبود وضعيت موجود، به عنوان راه حلي از سوي معماري منظر به اين مشكل، ارائه شد. در اين پروژه بدون در نظر گرفتن كاهش آلاينده هاي موجود در سوخت هاي بنزيني و گازوئيلي مورد مصرف وسايل نقليه و ساختمانها، تلاش شد راه حلي از سوي معماري منظر به بخشي از مشكلات كلانشهر تهران داده شود.
ثمره اين تلاش سه گام جهت عملي كردن استقرار بام باغها بر روي پشت بامها بود كه از طريق ارائه يك مدل اجتماعي به منظور تحقق تجربه بودن در فضا ( Existed Experience ) با هدف آموزش سطح بندي شده صورت گرفت.
دليل اينكه گروه شما از بين 170 گروه شركت كننده از سراسر جهان جزء ده گروه برتر انتخاب شد چه بود؟
هيات داوران در گزارش خود در مورد نكات بارز طرح هاي برگزيده، وضوح طرح مساله و راه حل منطقي، سنجيده و كارآمد را به عنوان دلايل انتخاب اين پروژه اعلام كردند.
ويژگي عمده طرح شما چه بود؟
عمده ترين ويژگي پروژه، عدم نياز به بستر سازي ويژه و تخصيص بودجه متمركز و امكان اجرايي شدن با توجه به شرايط موجود است. كاهش خسارات سنگين مالي و جاني ناشي از عوامل مخل زيست محيطي حاكم بر كلان شهر تهران، دستاوردي است كه به سادگي مي تواند به نفع ميليونها نفر از ساكنان شهرها به خدمت گرفته شود. سادگي، سهولت اجرا، توجيه اقتصادي، در خدمت مردم بودن و حركت در جهت جنبش طراحي پايدار در جهت حفظ و احياي منابع زيست محيطي جزئی از ويژگي هاي اين پروژه اند.
با توجه به شرايط، به نظر شما چه راههايي وجود دارد كه حركتهاي منسجم تري در خدمت مردم و جامعه، از جايگاه معماران و معماران منظر شكل بگيرد؟
در زمينه معماري و معماري منظر، رشد و تعالي در حيطه هاي دانشگاهي و حرفه اي، تبعات مثبت بسياري براي جامعه به همراه خواهد داشت. نيازها بسيارند و پاسخها نيز همين طور. در اغلب موارد جامعه، نه به دليل نبود و عدم تناسب پاسخهاي ارائه شده از سوي متخصصان، بلكه به دليل فقدان ارتباط مناسب بين مصرف كنندگان و متخصصان محروم مي ماند. ايجاد ارتباط بين اين گروهها، سازمانهاي ذينفع و نهاد هاي دست اندر كار مي تواند زمينه ساز تحقق حركتهايي باشد كه در آينده ارمغانهاي فراواني را برای جامعه به بار بياورد.