الف – گیاهان یکساله فضای سبز
گیاهانی هستند که چرخه کامل زندگی یعنی از جوانه زدن بذر تا تولید گل و بذر جدید را در یک فصل رشد کامل می نمایند. لازم به ذکر است یک فصل رشد ممکن است شامل یک فصل تقویمی و یا بیشتر ولی حداکثر تا یکسال به طول می انجامد این گیاهان پس از تولید بذر خشک می شوند و می میرند.
از جمله این گیاهان می توان به گل اطلسی ، لادن و جعفری اشاره کرد که تمامی چرخه زندگی آن از کاشت بذر تا تولید گل و تولید بذر در یک فصل رویش محقق می شود. نکته مهم این است که در گلهای یکساله گاهی گروههایی از گیاهان دوساله و یا چند ساله وجود دارد ولی بعلت اینکه فقط در سال اول گلهای آنها با ارزش می باشد پس از تولید مرحله اول گل دیگر ارزش نگهداری ندارند که از این گروه می توان به میمون و مینای چمنی اشاره کرد.
از نقطه نظر گل و تحمل شرایط محیطی تنوع زیادی در بین گونه های گل یکساله قابل مشاهده است بعنوان مثال در بعضی از آنها گلها بسیار کوچک هستند مثل مروارید و دربرخی گلها بسیار درشت هستند مثل آفتابگردان . برخی از گلهای آنها بسیار کوچک هستند مثل مروارید و در برخی گلها بسیار درشت هستند مثل آفتابگردان . برخی را در ابتدا باید در خزانه کاشت و سپس گیاه رشد کرده را به زمین اصلی منتقل کرد مثل بنفشه و برخی را می توان بطور مستقیم در محل اصلی کاشت مثل لاله باغی.
بعضی مثل بنفشه ، مینای چمنی ، شب بو و همیشه بهار نسبت به سرمای زمستان مقاوم هستند لذا می توان آنها را پاییز کشت کرد. ولی در برخی موارد در برابر سرما حساس هستند مثل اطلسی ، میمون ، آهار و گل جاوید که لازم است در بهار و پس از رفع خطر یخبندان کاشته شوند.

ب – گیاهان دو ساله فضای سبز
در فضای سبز گیاهان دوساله به گیاهانی اطلاق می شود که چرخه کامل زندگیشان در دو فصل رشد تکمیل می شود. لازم به ذکر است که دو فصل رشد گیاهی منطبق با دو فصل تقویمی نیست بطوریکه دو فصل رشد عموما” بیشتر از یکسال شمسی و حداکثر تا دو سال تقویمی به طول می انجامد. این گیاهان در سال اول فقط رشد رویشی می نمایند یعنی فقط شاخ و برگ تولید می نماین و در طی این فصل رشد ، مواد غذایی را در اندامهای مختلف خود ذخیره می نماید و در سال دوم به گل می نشیند ( به شکوفایی می رسند ) و تولید بذر نموده و پس از رسیدن بذر می میرند .
گیاهان دو ساله در سال اول فاقد ساقه بوده و بر روی زمین گسترش می یابند و برای تولید ساقه حقیقی یعنی ساقه گل دهنده احتیاج به یک دوره سرما دارند پس از اینکه در زمستان سرمای لازم را دریافت نمودند در سال دوم ساقه گلدهنده که معمولا” طویل می باشد ایجاد می شود از جمله این گیاهان گل شب بو می باشد.

کاربرد گیاهان یکساله و دوساله در طراحی کاشت فضای سبز
در طراحی فضای سبز ، گیاهان یکساله و دو ساله از اهمیت خاصی برخوردارند زیرا بدون وجود اینگونه گیاهان هیچگاه یک طرح فضای سبز کامل نخواهد بود.
1- گیاهان یکساله
گیاهان یکساله بیشتر در باغچه های میانی کاشته می شود زیرا این نوع باغچه ها بیشتر در معرض دید قرار می گیرند گرچه محدودیتی نیز برای کاشت این گروه از گیاهان در باغچه های حاشیه ای وجود دارد. زیرا عدم وجود نور کافی در باغچه های حاشیه ای که مکان مناسبی برای کاشت درختان و درختچه های زینتی به شمار می روند رشد و کیفیت رنگ گل آنها را تحت تاثیر قرار می دهند. زیرا اغلب گیاهان یکساله نورپسند بوده و برای ادامه رشد خود نیاز به تابش مستقیم نور خورشید دارند و شاخه ها و برگهای گیاهان بلندتر مانعی برای دسترسی این گونه از گیاهان به نور کافی خواهد بود. در چنین حالتی می بایستی باغچه های حاشیه ای را به اندازه کافی عریض در نظر گرفت ( حدود 3 متر ) و فاصله کاشت گیاهان از یکدیگر را کاملا” رعایت نمود.
گیاهان یکساله در خاکهای غنی از ترکیبات ازته بسرعت رشد نموده و تولید شاخه و برگ انبوه خواهند نمود و این امر مطمئنا” در میزان و کیفیت گلدهی آنها اثر عکس خواهد داشت لذا نباید بسترهای گلکاری را بیش از نیاز گیاه غنی از ازت در نظر گرفت . خاک حاصلخیز باغچه با زهکش قابل قبول ، مکان آفتابی ، آبیاری مرتب روزانه نیاز گیاه را برطرف خواهد نمود.
گیاهان یکساله نسبت به مقاوم بودن در برابر سرما در سه گروه از هم متمایز می گردند:
الف – گیاهان یکساله مقاوم
گیاهان یکساله مقاوم ، یخبندان های سطحی را بخوبی تحمل می کنند. بذور این گونه گیاهان را می توان در اواخر زمستان و یا اوایل بهار در فضای آزاد کشت نمود. بذر برخی از این نوع گیاهان مانند همیشه بهار را می توان حتی در پاییز کاشت و در بهار از گل زیبای آن استفاده نمود. نشاء های بوجود آمده از بذور پاییزی بهتر است در اواخر زمستان تنک شوند زیرا ممکن است تعدادی از آنها بر اثر ناملایمات زمستانی و یا بوسیله آفات گیاهی آسیب دیده و بطور طبیعی حذف گردند.
گل جاوید ، گونه ای از گل ختمی ، آلیسوم ( گل عسل ) ، گل گاوزبان زینتی ، بارتونیا ، مینای چمنی ، همیشه بهار ، گل گندم یا سانتوره ، خیری یا شب بوی زرد، کروپسیس ، اکیوم ، شقایق ، گل عروس ، آفتابگردان زینتی ، ایبریس ، گل نخود ، لاوترا ، کتان زینتی ، لینوم ، شب بوی باغی ، شب بوی ویرجینیا ، نموفیلا یا کوچولوی چشم آبی ، نی حلیا یا سیاه دانه ، فسلیا ، زردا، اسکابیوزا ، گونه ای از سلوی ، گل لادن ، گونه ای از بنفشه و ویسکاریا در این گروه قرار دارند.
ج – گیاهان یکساله حساس
این گروه گیاهان بشدت نسبت به سرما حساس هستند. بذور اینگونه گیاهان فقط در گلخانه های گرم کاشته می شوند و تا آغاز دوره گلدهی در گلخانه نگهداری می شوند. برخی از این گیاهان را می توان پس از گذران دوران سرمای بهاره به باغچه انتقال داد ولی اکثرا” برای تزئین فضاهای سرپوشیده مورد استفاده قرار می گیرند. معروف ترین گیاه این گروه در کشورما گل سیندر ( سینره ) است که معمولا” در زمستان و در گلخانه های گرم برای مصرف در ایام عید نوروز پرورش داده می شود. شیزانتوس ، گل کفشک و برخی از گونه های تاج خروس از گیاهان یکساله حساس بشمار می روند.


نام فارسی: گل میمون

نام علمی: Antirrhitum majus
نام انگلیسی: Snapdragon
خانواده: Scrophulariaceae
طول دروه زندگی: دائمی با دوره کوتاه ولی چون تنها تا دمای صفر درجه سانتیگراد را قادر به تحمل می باد اکثرا” به عنوان گیاه کیساله کشت می شود. در نواحی که دارای زمستانهای نه چندان سرد هستند ( حداقل حرارت صفر درجه ) این گیاه سرمای زمستان را تحمل نموده و در سال دوم محول خوبی می دهد. ولی در سالهای بعد چنانچه باقی بماند مرغوبت خود را ازدست می دهد.
ارتفاع بوته: تا 120 سانتی متر
فواصل کاشت : 30 سانتی متر
شرایط خاک (از نظر رطوبت ): با زهکشی خوب
نوع خاک: سبک ، حاصلخیز
شرایط نور: آفتاب – سایه – آفتاب
مقاومت به سرما: ندارد ( تا صفر درجه سانتیگراد )
زمان و روش تکثیر: ازدیاد آن توسط بذر انجام می گیرد. کشت بذر در فروردین ماه همانند گیاهان یکساله و یا در اواخر تابستان و اوایل پاییز در خزانه صورت می گیرد و پس از رشد کافی به زمین اصلی منتقل می شوند. از طریق قلمه چوب نرم نیز قابل تکثیر است.
رنگ گل: سفید ، قرمز ،صورتی ، زرد ، بنفش ، ارغوانی و اغلب شامل دو رنگ
زمان گلدهی: تمام تابستان و پاییز
کاربرد: گونه هایی پابلند ( به ارتفاع 60 سانتیمتر و بیشتر ) جهت گل شاخه بریده و نیز به عنوان پرکننده در حاشیه های مخلوط ، گونه های متوسط ( به ارتفاع 30 تا 60 سانتی متر ) مناسب برای باغچه ها و گونه های پاکوتاه ( تا ارتفاع 30 سانتی متر ) جهت طراحی باغچه های کوچک ، کناره حاشیه ها و جعبه های گل
مراقبت ها: ارقام پا بلند نیاز مند قیم می باشند . مقادیر رطوبت بالاتر از 40 % حجمی موجب کاهش کیفیت نهایی محول می گردد . در مقایسه با سایر محصولات نسبت به رطوبت خاک کم مقاومتر است . احتمال آلودگی بذور در رطوبت بالا و هوای آزاد نسبت به بذوری که در گلخانه ها با تهویه کامل بدست می آید بیشتر است – نشاها بسیار حساس به ریزوکتونیا و پیتیوم هستند و باید در محیطی عاری از عوامل بیماریزا کاشته شوند . گلهای پژمرده به منظور طولانی شدن دوره گلدهی حذف شوند. از باد محافظت گردند.
مشخصات ویژه: بذر آن سیاه رنگ و ریز است . فصل گل دهی آن بسیار طولانی می باشد و نسبتا” نیازمند به منیزیم بالا است

نام فارسی: ابری

نام علمی:Ageratum houstonianum
نام انگلیسی:Floos flower
خانواده: Asteraceae (Compositae)
طول دروه زندگی: یک ساله
ارتفاع بوته: 15 تا 45 سانتیمتر
شرایط خاک (از نظر رطوبت ): با زهکشی خوب ، کمی مرطوب
نوع خاک: حاصلخیز
شرایط نور: آفتاب
مقاومت به سرما: ندارد
زمان و روش تکثیر: ازدیاد آن از طریق کاشت بذر در اسفند یا فروردین ماه در خزانه و انتقال نشاء ها در اردیبهشت ماه به زمین اصلی صورت می گیرد . همچنین می توان بذرها را در اردیبهشت ماه در زمین اصلی کشت نمود و یا آن را از طریق قلمه تکثیر کرد.
رنگ گل: آبی و بنفش
زمان گلدهی: از اوایل فصل تابستان تا اواخر آبان و حتی در آذر ماه
کاربرد:جهت حاشیه ها : گلدانها ، کشتهای توده ای ، طرحهای شطرنجی و نیز به طور مخلوط همراه با شمعدانی در باندها
مراقبت ها: گلهای پژمرده به منظور تحریک گلدهی دوباره حذف شوند.
مشخصات ویژه: گیاه پر رشدی است و در بستر کات اگر همراه با گلهای دیگر مثلا” گل ناز و غیره کت شود بر آنها غالب می گردد . ریشه آن به دلیل سطحی بودن سبب نفوذ پذیری بیشتر خاک می گردد.