در طول مدت تاریخ گیاهان تغییر مختصر یافته اند ، ولی انتظار ما بسته به احتیاج روز افزون ما از آنان تغییر فراوان کرده است. در اجتماعات بدوی انسان فقط از فرآورده های گیاهی استفاده می کرد. پس از اینکه بشر غذای کافی برای تغذیه اجتماعات خود بدست آورد متوجه زیبایی گیاهان شد ، و با پیشرفت صنعت و توسعه شهرنشینی گیاهان جای خود را به خانه های مسکونی دادند و بالنتیجه تعداد گیاهان بر سطح کره زمین کاهش یافت و به همین نسبت علاقه انسان نسبت به گیاهان بیشتر شد.
اخیرا” نقش گیاهان در ترکیب خاک ، تثبیت خاک ، کنترل رطوبت ، کنترل باد، کنترل صدا و تغییر هوا شناخته شده است. اینک بعداز شناختن خواص گیاهان بشر در تعدیل و تغییر شرائط نامساعد محیط زیست از آنان کمک می گیرد. متاسفانه غالب اوقات فقط جنبه زیبا سازی گیاهان زینتی در مد نظر قرار گرفته و توجهی به ارزش عملی آنها نمی شود، درصورتی که نقش گیاهان در بهسازی محیط زیست بسیار مهم تر از فقط زیبا بودن آنان است.
فرهنگ های جهان تغییر یافته است ، فعالیت و سرعت زیاد در کلان شهران امروزی تشابهی به سرعت کم و نوع زندگی گذشتگان ما ندارد. روش و رفتار انسان امروزی نسبت به گیاهان نیز تغییر یافته است ولی این تغییر روش به سرعت فرهنگ های ما نبوده است ، در نتیجه محیط سازان به طور کلی توجهی به گیاهان نکرده و از خواص آنها استفاده مناسب نشد. در فرهنگ عصر ما کیفیت و کمیت هرچیز سنجیده شده و ارزش اقتصادی و کاربردی آن تعیین می گردد. گیاهان در درجه اول برای بهتر جلوه دادن یک ساختمان یا زیبا کردن زمین و یا برای بالا بردن ارزش زیبایی منطقه به کار می روند ولی نحوه عمل و استفاده خوب و صحیح از گیاه نیز باید در نظر گرفته شود. اغلب مشکل می توان فرقی بین خواص عملی و خواص زیبا سازی گیاهان قائل شد، مثلا” وقتی در اتوبان ها گیاه کشت می گردد تا از انعکاس مستقیم نور چراغ اتوموبیل ها جلوگیری کند به زیبایی و زیبا سازی آن اتوبان نیز کمک کرده اند. همین طور اگر برای پوشاندن محلی ناخوش آیند یک ردیف گیاه کاشته شود در مرحله اول به زیبایی منطقه کمک شده و در ضمن نقش کلی آن یعنی پوشاندن محل ناخوش آیند نیز ایفا شده است ، غیر از کاهش میزان انعکاس نور و پوشاندن مناظر ناخوش آیند گیاهان برای ایجاد حصار و محل های محفوظ و هدایت زاویه دید ناظر ، کنترل عبور و مرور ، سمبل و نماد و بسیاری موارد دیگر نیز به کار می روند.
ارزش گیاهان را می توان سنجید و بهترین کاربرد آنها را مشخص کرد و در بهسازی محیط زیست استفاده نمود.
در هنگام انتخاب گونه های گیاهی برای هر منطقه می باید تمامی عوامل و ارزشهای مذکور را با رعایت اولویت بندی بنا به ضرورت مد نظر قرار داد.
براین اساس معیارهایی که برای انتخاب گونه گیاهی بکار می روند به سه بخش کلی تقسیم می گردند که عبارتند از :
1- معیارهای محیطی دخیل در انتخاب گونه گیاهی
2- معیارهای ظاهری ( فردی ) دخیل در انتخاب گونه گیاهی
3- معیارهای طراحی دخیل در انتخاب گونه گیاهی
در این تقسیم بندی هر بخش خود شامل تقسیمات جزئی تری می باشد که به تفصیل ذکر خواهد گردید.
نام فارسی:افرای سیاه (افرای سه برگی)
نام علمی:Acer negundo
نام انگلیسی:Boxelder
خانواده:Aceraceae
وضعیت برگ:خزان کننده یا برگها شانه ای است.
ارتفاع:12 تا15 متر
قطرتاج:10 تا 12 متر
فرم تاج:گسترده بصورت گرد یا بیضوی و متقارن
سرعت رشد: سریع الرشد
طول دوره زندگی:متوسط
محل کاشت: آفتابی تا نیمه سایه
نوع خاک:سبک با زهکشی خوب
مقاومت یا حساسیت به شرایط نامساعد محیطی: نسبت به سرما مقاوم است بعلت ترد و باریک بودن شاخه ها ، در مقابل بادهای شدید مقاومت چندانی ندارد
گلدهی: گیاه دو پایه ، گلها کوچک و بشکل خوشه از شاخه آویخته است.
میوه دهی: میوه بصورت بالدار دو سویه ( سامار مضاعف ) است
نحوه تکثیر: کاشت بذر ، پیوند و خوابانیدن شاخه
مواردکاربرد:گونه ای است زینتی که دارای ارزش دارویی نیز می باشد.
افرای ابلق
نام علمی:Acer negundo variegatum
خانواده: Aceraceae
وضعیت برگ:خزان کننده و پهن برگ ، برگچه های این گیاه آراسته به حاشیه ای پهن و نامنظم به رنگ سفید است
ارتفاع:تا 15متر
قطرتاج:10متر
فرم تاج:گسترده و بصورت بیضوی
سرعت رشد:سریع الرشد
محل کاشت:آفتابی تا نیمه سایه
نوع خاک: با همه خاکها سازگاری دارد
مقاومت یا حساسیت به شرایط نامساعد محیطی:مقاوم به دود و دوده
گلدهی:این افرا تقریبا” همواره بشکل پایه ماده دیده می شود
میوه دهی:میوه بالدار سفید رنگ جلب توجه می کند
نحوه تکثیر:پیوند روی افرای سیاه
مواردکاربرد: برای فضاهای کوچک و خیابانها و جاده ها توصیه می شود.