مصالح غیرزنده؛ مصنوعی، بتن:
بتن به علت شکل‌پذیری بالا، دوام، استحکام و هزینه کم از مصالح پر کاربرد در فضاهای باز است. بتن در کف سازی، اجرای دیواره ‌ها، پله و مبلمان استفاده می‌شود. در اجرای کف های بتنی، تعیین نوع مصالح و نحوه‌ به هم چسباندن لایه ‌ای اساس، زیراساس و رویه از اهمیت خاصی برخوردار است. نوع مواد مسلح کننده و قالب ریزی نیز باید تعیین شوند. ضخامت کف بتنی با توجه به بار ترافیکی بین 12 تا 20 سانتیمتر متغیر است. این عدد برای مسیر پارکینگ و کف گاراژ مسکونی در حدود 15 سانتیمتر و برای جاده و پارکینگ عمومی حدود 20 سانتیمتر است

ایجاد درز در کف بتنی از دیگر مواردی است که باید رعایت شود. درزها عبارتند درز کنترل، درز انبساط و درز غلاف و ریشه.
درز کنترل: به ازای هر 3 متر طول باید درز کنترل تعبیه شود. عمق درز کنترل باید حداقل4/1 ضخامت کلی بتن باشد. برای پیاده‌ رو های مستقیم، حداکثر فاصله درز کنترل 5/2 متر می‌باشد. برای سطوح عریض تر یعنی سطوح عرض سنگفرش می تواند از 6 متر فراتر رود. فاصله دو درز نباید از 6 متر بیشتر باشد.
درز انبساط: مصالح ارتجاعی و انعطاف‌ پذیری هستند که بین دو مصالح صلب بتن درجا قرار می‌گیرند. این درزها باید آب ‌بند بوده و آشغال ‌گیر نباشند. ضخامت درز انبساط خارجی معمولا بین 6/0 تا 1/5 سانتیمتر در نظر گرفته می شوند.

درز غلاف و ریشه: در زمانی به کار می رود که لازم باشد بین دو عنصر بتنی مجاور سطح ترازی به وجود آید.
پرداخت های بتن تنوع و زیبایی بصری ایجاد می‌کند. بعضی از این پرداخت ها عبارتند از پرداخت افقی (سطح صیقلی، مناسب برای گاراژها) پرداخت تخته‌ ماله ‌ای (فلزی به صورت صیقلی و تخته ‌ماله ‌ای چوبی با بافت بیشتر)، پرداخت جارویی (با اشکال خطی ظریف یکنواخت بر روی آن)، پرداخت سنگدانه ‌ای نمایان و سند بلاست.
مصالح غیرزنده؛ مصنوعی، شیشه و پلاستیک:
پلاستیک ها و شیشه ها به عنوان مصالح کاملاً مصنوع، کاربردهایی در فضای باز دارند. پلاستیک ها در مجسمه ‌ها، رنگ، اتصالات لوله و میله، پوسته های نازک و مبلمان استفاده می شوند. شیشه ‌ها به صورت شیشه ‌های نشکن، جام‌ ها و بلوک های شیشه‌ ای استفاده می شوند و به علت شفافیت، تلالو و کیفیت های خاص بصری مورد استفاده هستند.

مطالعه موردی مصالح در معماری منظر؛ پارک شفق:
-استفاده از مصالح برای پیوند بنا و محیط پیرامون آن
در این پارک بنای موجود توسط رمپ به فضای باز جلوی فرهنگسرا متصل شده است. این پیوند با آجر میان فضای باز، نیمه باز، و بسته برقرار شده و بنا به صورت حجمی جداگانه به پارک اضافه نشده است.
-استفاده از مصالح نرم در پارک
از آب در پارک محدود و به صورت ساکن استفاده شده و از جریان آن در پارک بهره ای برده نشده است. همچنین نور و سایه را در تعریف فضاها و غنا بخشیدن به کیفیت فضایی کمتر مشاهده می کنیم.
-تناسب مصالح کف با کاربری



استفاده از کف ایمن در کاربری ورزشی (و بازی) از اهمیت خاصی برخوردار است و توجه به این نکته در برخی نقاط پارک به چشم می خورد.
-هماهنگی اجزاء مختلف از لحاظ مصالح
در این پارک مبلمان از لحاظ بافت ، رنگ و ویژگی های فیزیکی دارای مصالح ناهماهنگ با سایر مصالح هستند.
-فرسایش در مصالح
به علت عدم دفع صحیح آب های سطحی، زیر سازی نامناسب و به کارگیری مصالح نامناسب، مصالح کف دچار فرسایش شده است.
مصالح در این قسمت برای مجاورت با آب مناسب نیستند و با فرسایش، چهره نازیبایی پیدا کرده اند.

-همجواری در مصالح
در طراحی این پارک در مرز مصالح متفاوت تعریف خاصی وجود ندارد و همجواری مصالح ناهماهنگ بدون تعریف لبه آنها باعث شده تا شاهد تخریب و فرسوده شدن آنها باشیم. از طرفی در مجاورت خاک و گیاهان از مصالح مناسب استفاده نشده و در هنگام آبیاری آب از محدوده خود خارج شده و وارد حوزه مصالح مجاور شده و موجب تخریب آنها گردیده است.

نتیجه گیری:
دربررسی های انجام شده در باب مصالح مورد استفاده در فضای باز می توان به مواردی اشاره کرد که هر کدام در تعیین نوع و کیفیت مصالح تاثیرگذار هستند.

در این میان برخی فاکتورها ثابت بوده و در همه حال باید به آنها توجه کنیم، و پس از ارزیابی آنها نوع و ابعاد مصالح را انتخاب کنیم ولی برخی دیگر از فاکتورها متغیر بوده و بنا به شرایط مختلف تغییر می کنند. این عوامل متغیر در سطوح مختلف، شیب های متفاوت، اقلیم ها و کاربری های گوناگون تغییر می کنند، برخی ارزش بیشتری می یابند و برخی دیگر کمتر مورد توجه قرار می گیرند.
در طراحی فضاهای باز، باید از تنوع مصالح سخت و نرم در حد کنترل شده ای استفاده کرده تا بتوانیم از ترکیب آنها به کیفیت های فضایی مورد نظر دست یابیم، در بسیاری از مواردی که مورد بررسی قرار گرفته اند مصالح نرم فراموش شده یا به شیوه ای نامناسب استفاده شده بودند. لذا رعایت اصل تعادل و ترکیب در این مصالح بسیار لازم و ضروری به نظر می رسد. قرارگیری مصالح در کنار یکدیگر نوعی از همجواری را می طلبد که در طول زمان پایدار بوده و موجب تخریب نگردند. گاهی استفاده بی رویه از مصالح غیرزنده در فضایی که جهت ایجاد زندگی طراحی شده است، فضا را به فضایی مرده تبدیل کرده است.
شیوه به کار بردن مصالح در سطوح عمومی وافقی و اریب متفاوت بوده و هرکدام ویژگیهای خاص کاربردی خود را دارند. دیوار، سقف، کف، مبلمان و …که این انتخاب ها در صورتی که صحیح انجام گیرند تاثیر بصری و حسی قابل توجهی را در فضا ایجاد می کنند.

منابع:
ساونیسکی، راب، 1388، مصالح در طراحی منظر – تهران: کاوش پرداز.
سایمون، بل، 1386. منظر، ادراک، الگو، فرآیند. – تهران: انتشارت دانشگاه تهران.
ماتلاک، جان، 1388، آشنایی با طراحی محیط و منظر – تهران: سازمان پارکها و فضای سبز تهران
Landscape Architecture Magazines
Architectural Review magazines

"دانلود فایل های پیوست مطلب"
-----------------------------------------------------------------------------------------
مصالح در معماری منظر – قسمت دوم (146.0 KB)
       تعداد دانلود: 21
       زمان آخرین دانلود: یکشنبه, 5 نوامبر 2017
------------------------------------------------------------------------------------------