چکیده:
اختلاف سطح  ظرفیت ساز موقعیت هایی برای تولید  هویت های منظر شهری یا فرهنگی می باشد. نکته جالبی که در بافت شهر آران و بیدگل توجه را به خود جلب میکند، این است که فضای معماری علاوه بر گسترش در یک سطح، گاهی با توجه به نیازهای زمینه می تواند در دو یا چند سطح شکسته شود و برای جوابگویی به نیاز های مختلف سطوحی افقی را در ارتفاعات مختلف شکل دهد. اختلاف سطح ایجاد شده نقطه عطفی را پدید آورده که با گزینش یک منظره  میتواند سبب ایجاد منظر (منظر شهری،  منظر طبیعی و یا فرهنگی) شود. ضمن آنکه  موجب می شود فضا ها  به هم متصل گردند ودر هم حل شوند.
کلمات کلیدی: اختلاف سطح، نقطه عطف، گزینش دید، منظر
در ادامه به توضیح این ویژگی در چند نمونه می پردازیم:

مسجد نقشینه:
مسجد نقشینه در بافت آران و بیدگل مشرف به یک فضای باز شهری قرار گرفته و ویژگی شاخص آن ایوان تابستانی آن می باشد که آنچنان در کنار این گره شهری قرار گرفته که گویی جزیی از آن است.
اختلاف سطح  ایوان مسجد نقشینه با گره شهری موجب گردیده تا این ایوان به عنوان یک نقطه عطف عمل کرده و سبب اتصال فضای مسجد با فضای جمعی شهری شده  و با گزینش دید و قاب کردن آن منظره ایجاد یک منظر شهری کند.

کوشک باغ تالار:
کوشک باغ تالار بالای تپه و مشرف بر طبیعت اطراف قرار گرفته است، جهت گیری بنا روی به این منظره می باشد و گشودگی کلی در بنا به این سمت ایجاد شده است.اختلاف سطح موجود با قاب کردن منظره طبیعت و کوه تاریخی  هیم،  علاوه بر ایجاد منظر طبیعی-  به علت وجود اعتقادات آیینی آن منطقه نسبت به کوه – سبب ایجاد یک منظر فرهنگی نیز گردیده است.

 خانه بنی طبا
در خانه ی بنی طبا حیاط در سه سطح ارتفاعی مختلف شکل می گیرد  و قسمتی از آن با اختلاف ارتفاعی پایین تر نشسته و گودال باغچه ای را شکل می دهد ، سطح سوم نیز در یک تراز پایین تر از گودال باغچه قرار گرفته است ،علاوه بر تامین دید مناسب از داخل خانه به حیاط، با محیط اطراف ترکیب شده و منظر زیبایی ایجاد می کند که نشانگر تعامل بین خانه و محیط می باشد، از فواید دیگر این اختلاف سطح، تفکیک عملکردی و کوران هوا است که از عوامل بسیار حیاتی در اقلیمی مانند کاشان است.

همانند این اتفاق و شکستن سطح در ارتفاع های مختلف و ایجاد منظر  (منظر شهری،  منظر طبیعی و یا فرهنگی) در شهر شوشتر نیز جلب توجه می کرد.
در ایوان خانه مرعشی شوشتر، کوتاه شدن دیوار و رو کردن خانه به سازه های آبی ، سبب ایجاد منظر شهری گردیده است.
همچنین در خانه مستوفی  سطح حیاط شکسته می شود و قسمتی از آن با اختلاف ارتفاعی بالاتر نشسته و علاوه بر تامین دید مناسب از داخل خانه به رودخانه با محیط اطراف ترکیب شده و منظر شهری  و طبیعی زیبایی ایجاد می کند، که نشانگر تعامل بین خانه و شهر می باشد.